Απέδρασαν 73, εκτελέστηκαν οι 50, ανάμεσά τους και ο Έλληνας υποσμηναγός Σκάντζικας. Οι πραγματικοί ήρωες πίσω από την ταινία «Η Μεγάλη Απόδραση» με τον Στηβ Μακουήν
Η διάσημη αυτή απόδραση έγινε το 1944 από το γερμανικό στρατόπεδο stalag Luft III στην επαρχία της Σιλεσίας, περιοχή στη Νότια Πολωνία. Το συγκεκριμένο στρατόπεδο φημιζόταν για τα πανίσχυρα μέτρα ασφαλείας .
Την άνοιξη του 1943, ο Βρετανός αξιωματικός της βασιλικής αεροπορίας, Roger Bushel συνέλαβε ένα παράτολμο και πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της εποχής σχέδιο απόδρασης. Σκέφτηκε να αποδράσουν σκάβοντας ταυτόχρονα όχι ένα, αλλά τρία συνολικά τούνελ.
Ο Βρετανός σκέφτηκε ότι σε περίπτωση που οι Γερμανοί ανακάλυπταν το ένα, δεν θα διανοούνταν ότι οι αιχμάλωτοι δούλευαν εξίσου συστηματικά για να ανοίξουν δυο διαφορετικά ακόμα τούνελ. Στα τούνελ δόθηκαν ονόματα ανθρώπων. Το τούνελ Tom ξεκίνησε σε μια σκοτεινή γωνία ενός δωματίου σε κάποιο από τα πολλά κτήρια του στρατοπέδου. Το τούνελ Dick ξεκίνησε σε έναν σωλήνα αποχέτευσης μέσα στις τουαλέτες και τέλος το τούνελ Harry άρχισε να σκάβεται κάτω από μια σόμπα.
Ο εγκέφαλος της απόδρασης, ο Bushel, πήρε το κωδικοποιημένο όνομα «Big Χ». Αυτό όμως που κάνει μοναδική αυτή την απόδραση δεν είναι τόσο η κατασκευή των τούνελ, που και αυτή παρουσιάζει ενδιαφέρον, όσο ο αριθμός των συμμετεχόντων στο μυστικό της απόδρασης.
Στο παρελθόν υπήρχε μια συνωμοτική πρακτική να συμμετέχουν στο σχέδιο το πολύ δέκα άτομα. Αντιθέτως, στο συγκεκριμένο σχέδιο συμμετείχαν όλοι. Συνολικά 600 αιχμάλωτοι βοήθησαν στο σκάψιμο του τούνελ διαφυγής. Το σχέδιο προέβλεπε όλοι οι δραπέτες να εφοδιαστούν με πολιτικά ρούχα και πλαστά έγγραφα για να μπορέσουν στη συνέχεια να βγουν από τη Γερμανία.
Η κατασκευή των τούνελ διήρκεσε σχεδόν ένα χρόνο και έγινε σε βάθος 9 μέτρων από την επιφάνεια, ενώ το πλάτος ήταν πολύ μικρό, μόλις 60 εκατοστά. Η κατασκευή τους ήταν μια πολύ προσεκτική και οργανωμένη επιχείρηση. Υπήρχαν συστηματικά υποστυλώματα και ειδική εφεύρεση για τον εξαερισμό που επινόησε ο Μπόμπ Νέλσον, όπως και σημεία για τη φύλαξη των σκαπτικών εργαλείων, που και αυτά ήταν το αποτέλεσμα της ευφυΐας και της ευρηματικότητας των οργανωτών.
Τα περισσότερα ξύλινα εργαλεία φτιάχτηκαν από τις σανίδες κάτω από τα στρώματα των αιχμαλώτων. Ενδεικτικά, κάθε κρεβάτι αρχικά είχε 20 σανίδες και στο τέλος της επιχείρησης υπήρχαν μόνο 8 σε κάθε κρεβάτι. Και άλλα αντικείμενα του στρατοπέδου χρησιμοποιήθηκαν, όπως τα μεταλλικά βαζάκια με σκόνη γάλακτος που έστελνε ο Ερυθρός Σταυρός, μέχρι και το λίπος από τις σούπες για να φτιαχτούν κεριά που θα φώτιζαν τα λαγούμια κάτω από τη γη. Το χώμα από την εκσκαφή το έκρυβαν σε ειδικές κρυφές θήκες μέσα στα παντελόνια τους και διακριτικά και με μεγάλη προσοχή το σκορπούσαν σε όλη την έκταση του στρατοπέδου. Αυτοί που μετέφεραν το χώμα στα παντζάκια τους ονομάστηκαν «πιγκουίνοι » από το σχήμα που έπαιρνε το παντελόνι τους από το βάρος.
Οι αιχμάλωτοι κατάφεραν με δωροδοκίες να προμηθευτούν από κάποιους φύλακες πλαστά έγγραφα και άδειες, πυξίδες, χάρτες, καθώς επίσης και πολιτικά ρούχα ή γερμανικές στολές, που τα αποθήκευαν όλα στο τούνελ «Dick» όταν έκριναν πως αυτό δεν θα το χρησιμοποιούσαν για την απόδραση.
Οι Γερμανοί είχαν αντιληφθεί ότι κάτι μεγάλο ετοίμαζαν οι κρατούμενοι, αλλά δεν μπορούσαν να εξακριβώσουν ακριβώς τι συνέβαινε. Καθώς ο καιρός περνούσε έρχονταν όλο και περισσότεροι Αμερικάνοι αιχμάλωτοι στο στρατόπεδο. Στην προσπάθεια να συμπεριληφθούν όσο γίνεται περισσότεροι στη μεγάλη απόδραση, η δραστηριότητα αυξήθηκε και υπέπεσε στην αντίληψη των Γερμανών. Πολλοί Γερμανοί κρύφτηκαν στο δάσος έξω από το στρατόπεδο και αντιλήφθηκαν αυτούς που δούλευαν στον «Tom».