Η Ελλάδα έχασε τη «μάχη» της ρακής από τους Τούρκους, αλλά…

Τρεις Γιουγκοσλάβοι αγρότες φωτογραφίζονται δίπλα…
σ΄ένα υπαίθριο καζάνι στους λόφους κοντά στο Σεράγεβο το 1937 και αναρωτιόμαστε για τη λεζάντα που γράφει, Are they making rakija? Η τουρκική ρακή. Μαθαίνουμε λοιπόν ότι φτιάχνουν «ράκια», το πιο δημοφιλές ποτό των Βαλκανίων που παράγεται από την απόσταξη φρούτων. Διακρίνουμε το καζάνι-αποστακτήρα και το βαρέλι.

Η πρώτη σκέψη ήταν ότι πρόκειται για τη δικιά μας ρακή, αλλά το ποτό αυτό διαφέρει κατά τόπους, αν και έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά.

Όπως αναφέρει η mixanitouxronou.gr, εθνικό ποτό το χαρακτηρίζουν τόσο Τούρκοι, Αλβανοί και Σέρβοι, ενώ κυρίαρχη θέση έχει σε Βουλγαρία, Βοσνία, Κροατία και Μαυροβούνιο που παράγουν το προϊόν από φρούτα, όπως δαμάσκηνα, βερίκοκα και σταφύλια. Το τελικό προϊόν λέγεται Slivonica. Ανάλογα με την περιοχή, η «ράκια» διαφέρει σε περιεκτικότητα αλκοόλ. Συνήθως είναι 40% , αλλά γίνεται και πιο «δυνατή» όταν ανεβάζει περιεκτικότητα σε αλκοόλ από 50 έως 80 %. Για την προέλευση του ονόματος έδωσαν μάχη οι Τούρκοι για να πείσουν την διεθνή κοινότητα ότι προέρχεται από την τουρκική λέξη rakı, η οποία με τη σειρά της προέρχεται από την αραβική araq που σημαίνει «συμπύκνωση» δηλαδή η τελευταία φάση της απόσταξης. Με αυτή την ερμηνεία ενίσχυσαν τα επιχειρήματά τους, ότι αυτοί διέδωσαν το ποτό στους Βαλκάνιους λαούς κατά τη περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.Τώρα όλοι οι λαοί των Βαλκανίων ερίζουν μεταξύ τους για την «πατρότητα» του ποτού, χωρίς όμως κανείς να μιλά για την ελληνική προέλευση της λέξης.

Ρακί ή Ρακή ή Τσικουδιά η Ελληνική

Οι διάφορες ονομασίες προέρχονται κατευθείαν από την Αρχαία Ελλάδα, ενώ αναφορές κάνει και ο Αριστοτέλης. Έτσι, όχι μόνο αμφισβητείται η ανατολίτικη προέλευση του ποτού , αλλά υπάρχει και η ετυμολογική εξήγηση της λέξης που ισχυροποιεί την ελληνική εκδοχή. Η ονομασία ρακή είναι το απόσταγμα που παράγεται από στέμφυλα ή στράφυλα από ρώγες ή αρχαία ελληνικά ραξ ή ιωνικά ρωξ, δηλαδή ρώγες σταφυλιών! Η ρακή λέγεται και τσικουδιά, επειδή τα στέμφυλα στην Κρήτη λέγονται και τσίκουδα. Σε άλλα μέρη της Ελλάδος τα στέμφυλα ονομάζονται και τσίπουρα οπότε εκεί η ρακή λέγεται και τσίπουρο. Στη δεκαετία του 1920, ο τότε Kρητικός πρωθυπουργός της Ελλάδας Ελευθέριος Βενιζέλος ψήφισε νόμο στη Βουλή για την απόσταξη της ρακής, με τον οποίο δόθηκαν οι πρώτες άδειες για ρακοκάζανα σε αγρότες και αμπελουργούς της Κρήτης, έτσι ώστε να αρχίσουν να παράγουν νόμιμα τη ρακή.

Η Τουρκία κατοχύρωσε τη ρακή, αλλά δεν τη θέλει ο Ερντογάν

Το 1989 ψηφίστηκε ο 1576/89 κανονισμός της ΕΟΚ για τα οινοπνευματώδη ποτά στον οποίο οι Τούρκοι κατοχύρωσαν το όνομα «raki» και οι Έλληνες τα ονόματα τσίπουρο Τυρνάβου, τσίπουρο Μακεδονίας, τσίπουρο Θεσσαλίας και τσικουδιά Κρήτης. Συνεπώς από το 1989 η ρακή στην Ελλάδα λέγεται πια επίσημα τσικουδιά, αν και η ονομασία ρακή είναι ελληνική λέξη. Τα πράγματα έβαλε στην θέση του ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος τον Απρίλιο του 2013 δήλωσε ότι το εθνικό ποτό της Τουρκίας δεν είναι η μπίρα, ούτε το ρακί, το οποίο λάτρευε ο Κεμάλ Ατατούρκ, αλλά το μη αλκοολούχο αϊράνι, ένα κρύο ρόφημα με βάση το γιαούρτι. Αγνοείται η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης.