Περιορίζουν τον “αέρα” στο Χρηματιστήριο της Αθήνας

Σημαντικές αλλαγές που θα επηρεάσουν τους κανόνες του παιχνιδιού στο Χρηματιστήριο Αθηνών και θα μεταβάλλουν τους κανόνες λειτουργίας των χρηματιστηριακών εταιρειών έρχονται μέχρι τον Οκτώβριο στο θεσμικό πλαίσιο της κεφαλαιαγοράς…

Του Βασίλη Γεώργα

Ο τριήμερος «αέρας» περιορίζεται από τις τρεις στις δύο ημέρες (η εκκαθάριση από το Τ+3 θα γίνεται στοΤ+2), απελευθερώνοντας κεφάλαια από τις χρηματιστηριακές προς όφελος του νόμιμου αέρα, ενώ η αγορά θα γίνει πιο ακριβή για τους traders. Παράλληλα το Χρηματιστήριο Παραγώγων αποκτά τους κανόνες «ασφαλείας» της αγοράς μετοχών και «ανοίγει τις πόρτες του» για όλες τις χρηματιστηριακές εταιρείες και, συνεπώς, για περισσότερους επενδυτές που θα έχουν πρόσβαση στα προϊόντα του και στον δανεισμό τίτλων.

Ως αποτέλεσμα, των αλλαγών αυτών που αποτελούν ενσωμάτωση ευρωπαϊκών οδηγιών που θα εφαρμόσουν 31 χώρες του ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου, το Χρηματιστήριο της Αθήνας θα αποτελεί από το προσεχές φθινόπωρο μια από τις λίγες αναδυόμενες αγορές παγκοσμίως που εκτός από σταθερό νόμισμα θα πληροί διεθνή στάνταρντ τα οποία είναι ζητούμενα από τους ξένους επενδυτές.

Τι σημαίνει Τ+2 αντί για Τ+3

Μια από τις σημαντικότερες αλλαγές είναι ο χρόνος εκκαθάρισης των συναλλαγών που από τις 6 Οκτωβρίου 2014 δεν θα γίνεται στις τρεις ημέρες μετά τη συναλλαγή, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, αλλά στις δύο ημέρες. Ήδη η Βουλγαρία, η Γερμανία και η Σλοβενία εφαρμόζουν το Τ+2 για την εκκαθάριση των συναλλαγών τους, ενώ οι περισσότερες χώρες θα μεταβούν στο νέο καθεστώς εκκαθάρισης τον ερχόμενο Οκτώβριο.

Τι σημαίνει Τ+2 αντί για Τ+3; Πρακτικά ένας επενδυτής που αγοράζει λ.χ τη Δευτέρα μετοχές (ημέρα Τ) θα είναι υποχρεωμένος να τις πληρώσει στη χρηματιστηριακή του ή να τις πουλήσει την Τετάρτη (Τ+2) και όχι την Πέμπτη όπως συμβαίνει σήμερα με το Τ+3. Η αλλαγή αυτή στον τρόπο εκκαθάρισης θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο λειτουργίας των ΑΧΕ αφού οι χρηματιστηριακές που σήμερα χρηματοδοτούν με ίδιους πόρους το «άνοιγμα» των πελατών τους, θα δεσμεύουν λιγότερα χρήματα στο Επικουρικό Κεφάλαιο ως εγγύηση και συνεπώς θα δοθεί στις ΑΧΕΠΕΥ η δυνατότητα να απελευθερώσουν πολύτιμα κεφάλαια. Το κόστος των συναλλαγών θα είναι μικρότερο και θεωρητικά θα υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια.

Από την άλλη πλευρά οι traders που κινούνται με βάση το τριήμερο θα πληρώνουν περισσότερα σε προμήθειες αφού όσοι κάνουν συχνές συναλλαγές θα πρέπει να πραγματοποιούν περισσότερες αγοραπωλησίες για να πετύχουν το ίδιο αποτέλεσμα.

Θεωρητικά η αλλαγή αυτή λόγω της απελευθέρωσης κεφαλαίων, θα ενισχύσει τη δυνατότητα δηλαδή των επενδυτών να «δανείζονται» μετοχές χωρίς να πληρώνουν τίμημα αλλά με την υποχρέωση να καταβάλλουν τόκο στη χρηματιστηριακή τους. Ήδη στο κομμάτι του margin account έχει υπάρξει φέτος μια σημαντική αλλαγή καθώς με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς επιτράπηκε η χρήση και ξένων μετοχών και ομολόγων ως collateral για δανεισμό τίτλων.

Επιπτώσεις ενδεχομένως υπάρχουν από τη διαφορά στο χρόνο εκκαθάρισης των ADR’s (American Depository Receipts) (στις ΗΠΑ το Τ+3 παραμένει) και των αξιών που αντιπροσωπεύουν και οι οποίες είναι εισηγμένες στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια. Σύμφωνα με ανάλυση της Citi δεν αποκλείεται ο διαφορετικός κύκλος διακανονισμού να οδηγήσει σε οριακό κόστος κεφαλαίου τους αντισυμβαλλόμενους από τις ΗΠΑ.

Πότε θα ισχύσουν

Με βάση τον προγραμματισμό που έχει γίνει για τη μετάβαση στο νέο σύστημα στις 6 Οκτωβρίου προβλέπεται ότι:

-Οι αγοραπωλησίες που θα γίνουν μέχρι και την Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2014 θα διακανονιστούν με βάση το Τ+3

-Οι αγοραπωλησίες από τη Δευτέρα 6 Οκτωβρίου θα διακανονίζονται στο εξής με βάση το Τ+2.

Οι χρηματιστηριακές εταιρείες ενημερώθηκαν αναλυτικά την περασμένη Παρασκευή για τις επικείμενες αλλαγές και εκτιμάται ότι ο χρόνος που δίνεται μέχρι τον Οκτώβριο είναι αρκετός προκειμένου να μην δημιουργηθούν προβλήματα από την μετάβαση στο νέο σύστημα.

Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Χ.Α Σωκράτης Λαζαρίδης στον Ρ/Σ 9,84 «προκύπτει σημαντικό όφελος από τη συγκεκριμένη αλλαγή καθώς μειώνονται κατά 25% τα κεφάλαια που απαιτούνται για την εκκαθάριση από το Τ μέχρι του Τ+3, βελτιώνεται η διαδικασία σε επίπεδο διαχείρισης του διακανονισμού τίτλων, ενώ ενισχύεται σημαντικά η ασφάλεια της αγοράς».

Ενοποίηση

Σε ό,τι αφορά τα συστήματα αγοράς μετοχών και παραγώγων: ο «Κεντρικός Αντισυμβαλλόμενος», τον ρόλο του οποίου από τις 5 Μαΐου 2014 αναλαμβάνει η Εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών Χρηματιστηρίου Αθηνών αλλά και οι ευρύτερες αλλαγές που προωθούνται, φέρνουν σημαντικές ανακατατάξεις και στα παράγωγα. Συγκεκριμένα:

– Το σύστημα μετοχών και το σύστημα παραγώγων γίνονται ένα κάτι που σημαίνει ότι  θα υπάρχουν ενιαίες υποδομές υπηρεσιών εκτέλεσης συναλλαγών (ΟΑΣΗΣ), εκκαθάρισης και διακανονισμού στις δύο αγορές. Οι κωδικοί για όλους τους επενδυτές σε παράγωγα και μετοχές θα είναι κοινοί. Συνεπώς η πλειονότητα των χρηματιστηριακών που σήμερα παρέχουν μόνο υπηρεσίες για μετοχές θα μπορούν να λειτουργούν πλέον και στην αγορά παραγώγων, ανεξαρτήτως μεγέθους και χωρίς επιπλέον (ή με σαφώς λιγότερες) επενδύσεις.

Προς τούτο μειώνεται η ελάχιστη μερίδα του κεφαλαίου εκκαθάρισης (ουσιαστικά η εγγύηση που πρέπει να δεσμεύσει κάποιο μέλος) από τις 500.000 ευρώ στις 30.000 ευρώ. Η διοίκηση του Χρηματιστηρίου εκτιμά πως η μείωση της δαπάνης των μελών για τις υποδομές θα είναι 18%, ενώ κατά μέσο όρο η μείωση του εκκαθαριστικού κόστους από την ενοποίηση των συστημάτων είναι 31% καθώς σύμφωνα με ένα παράδειγμα μιας τυχαίας μέρας συναλλαγών, τα κόστη margin και ασφάλειας των μελών μειώνονται από τα 110 εκατ. ευρώ στα 76,5 εκατ. ευρώ.

– Εισάγονται και στα παράγωγα προϊόντα, όρια μεταβολής τιμής, όπως στις μετοχές. Σήμερα στην αγορά παραγώγων δεν υπάρχουν “limit up” και “limit down” με αποτέλεσμα πολλές φορές να χρειάζεται να διαγραφούν συναλλαγές ή να ακυρωθούν πράξεις, λόγω λανθασμένης πληκτρολόγησης ή εσκεμμένης ενέργειας. Τα όρια διακύμανσης για τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης ορίζονται στο 35%. Η οριστικοποίηση των συναλλαγών στα παράγωγα θα γίνεται στο τέλος της ημέρας ενώ καταργείται η δυνατότητα διόρθωσης την επόμενη ημέρα.

– Εισάγονται παράλληλα και πιστωτικά όρια (credit limits) από τις χρηματιστηριακές, οι οποίες δεν θα μπορούν να εκτελούν συναλλαγές αν δεν έχουν επαρκείς εγγυήσεις, όπως συμβαίνει και με την αγορά μετοχών.

– Υιοθετείται και στην Ελλάδα από τον Κεντρικό Αντισυμβαλλόμενο η χρήση του “intraday marging’ που ουσιαστικά ισοδυναμεί με ολοήμερη παρακολούθηση των χρηματιστηριακών από την ΕΤΕΚ ως προς τα ανοίγματά τους, προκειμένου να αποφεύγεται ο κίνδυνος «σκασίματος» μιας θέσης ή ολόκληρης της εταιρείας και να αυξάνεται η ταχύτητα αντίδρασης για την προστασία της αγοράς.

– Αλλάζει το μοντέλο εκκαθάρισης στα παράγωγα. Πλέον τα εκκαθαριστικά μέλη αντί να διαμεσολαβούν απλά ανάμεσα στους επενδυτές και την ΕΤΕΚ, θα έχουν την απόλυτη ευθύνη.

– Με την ενοποίηση των συστημάτων ανοίγει η δυνατότητα έντοκου δανεισμού μετοχών εκ μέρους όλων των επενδυτών, είτε είναι ιδιώτες, είτε θεσμικοί, είτε  επαγγελματίες μέσω της αγοράς repos. Οι διαδικασίες δανεισμού ουσιαστικά τυποποιούνται και έτσι ακόμη και οι μικροεπενδυτές της spot αγοράς θα έχουν την ευκαιρία να «νοικιάζουν» τις μετοχές που κατέχουν σε επενδυτές που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν ανοιχτές πωλήσεις ή να καλύψουν θέσεις στα παράγωγα.

Οι επενδυτές θα δηλώνουν στον χειριστή (θεματοφύλακας ή ΑΧΕ) την πρόθεσή τους και από εκεί και πέρα η ΕΤΕΚ θα δημιουργεί τις εντολές διάθεσης βάσει της συνολικής υποψήφιας ποσότητας. Η  καταβολή του εσόδου στους δανειστές θα γίνεται μηνιαίως ενώ η χρέωση των τόκων στους δανειζόμενους θα εισπράττεται ημερησίως. Τέλος, καταργούνται τα καλάθια δανεισμού ανά τίτλο και δημιουργείται μια μεγάλη δεξαμενή για όλες τις μετοχές.

Use Facebook to Comment on this Post

Related posts

Leave a Reply

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *