Εχεις στόχο; Πρόσεξε αυτά!

Μεθοδικά ή όχι, όλοι θέτουμε και επιδιώκουμε στόχους –προσωπικούς ή επαγγελματικούς, μικρότερους ή μεγαλύτερους…
Και όλοι ξέρουμε λίγο-πολύ τι χρειάζεται να κάνουμε για να τους επιτύχουμε. Υπάρχουν εκατοντάδες βιβλία με αυτό το θέμα, πληθώρα ειδικών συμβούλων, ενώ ακόμα και το Internet είναι γεμάτο άρθρα και οδηγίες για την επίτευξη στόχων. Γιατί λοιπόν συχνά αποτυγχάνουμε ακόμα;

από την Αννίτα Νιάκα

Απαντήσεις σε αυτό έχει δώσει μία σειρά από ψυχολογικές έρευνες, που έφεραν στο προσκήνιο κάποια πολύ συνηθισμένα σφάλματα, αλλά και υπέδειξαν μερικές νοοτροπίες και στάσεις που μπορούν να μας βοηθήσουν στην κατεύθυνση αυτή.

Εφόσον λοιπόν είμαστε βέβαιοι ότι κάτι είναι αληθινή μας επιθυμία και θέλουμε να το θέσουμε ως στόχο, ορίστε τι μπορούμε –και τι ΔΕΝ πρέπει- να κάνουμε:

1. Θετικός οραματισμός; Μέγα λάθος!

Ο μεγαλύτερος εχθρός κάθε στόχου είναι η υπερβολική θετική φαντασίωση. Σε αντίθεση με μία επικρατούσα αντίληψη, έρευνες έχουν δείξει ότι ο οραματισμός του θετικού αποτελέσματος συνδέεται με αποτυχία εύρεσης εργασίας ή συντρόφου και επιτυχίας σε εξετάσεις. Αυτοί που οραματίζονταν περισσότερο τα εμπόδια που θα έπρεπε να ξεπεράσουν, τα πήγαν πολύ καλύτερα. Άρα: Μην προσπαθείς να βιώσεις νοερά το θετικό αποτέλεσμα πριν το επιτύχεις. Καλύτερα οραματίσου την πορεία και τα εμπόδια προς την επίτευξή του.

2. Δέσμευση

Ο βασικός λόγος που δεν επιτυγχάνουμε κάποιο στόχο είναι η έλλειψη δέσμευσης σε αυτόν. Μία αποδεδειγμένα ισχυρή ψυχολογική τεχνική για να αυξήσεις τη δέσμευσή σου σε ένα στόχο είναι η νοητική αντίθεση. Εν συντομία, οραματίζεσαι θετικά το επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά έπειτα ρίχνεις από πάνω «έναν κουβά» ψυχρής πραγματικότητας. Είναι σκληρό, αλλά οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι δουλεύει. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ: Θετική σκέψη: Μια μικρή αλλαγή για να «πιάνει» στ’ αλήθεια

3. Ξεκίνα

Ένα όπλο για να νικήσεις την αναβλητικότητα είναι το να ξεκινήσεις από κάτι – οτιδήποτε. Το να κάνεις αυτό το ένα πρώτο βήμα μπορεί να είναι η διαφορά ανάμεσα στην αποτυχία και την επιτυχία. Μόλις ξεκινήσεις να κινητοποιείσαι, ο στόχος θα «εγκατασταθεί» στο μυαλό σου.

4. Απόφυγε το φαινόμενο «αϊ στο καλό!»

Όταν χάνουμε το δρόμο προς τα στόχο μας, μπορεί εύκολα να υποπέσουμε στο «τι στο καλό!». Είναι κάτι πολύ γνωστό σε ανθρώπους που κάνουν δίαιτα και κάποια ημέρα ξεπερνάνε το όριο θερμίδων που έχουν. Θεωρώντας ότι ο στόχος έχει πια χαθεί, σκέφτονται «αϊ στο καλό! Αφού ούτως ή άλλως το έχασα, ας φάω τώρα όσο και ό,τι θέλω».

Σε γενικές γραμμές πιο ευάλωτοι στο φαινόμενο αυτό είναι οι βραχυπρόθεσμοι ανασταλτικοί στόχοι (όταν προσπαθείς να πάψεις να κάνεις κάτι). Αυτό μπορεί να αποφευχθεί θέτοντας στόχους πιο μακροπρόθεσμους, οι οποίοι να εστιάζουν στην απόκτηση μίας νέας συνήθειας (και όχι στη διακοπή).

5. Παράκαμψε την αναβολή

Όταν οι στόχοι είναι δύσκολοι και αναρωτιόμαστε εάν αξίζουν τον κόπο, η αναβλητικότητα μπορεί να μας εμποδίσει. Σε αυτή την περίπτωση το κλειδί είναι να ξεχάσεις τον συνολικό στόχο σου και να κάνεις βουτιά στις λεπτομέρειές του. «Τα κεφάλια μέσα» και θέτουμε προθεσμίες για κάθε μικρό βηματάκι του μεγαλύτερου στόχου. ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Είσαι αναβλητικός; Γιατί συμβαίνει και πώς διορθώνεται

6. Εναλλαγές εστίασης

Μακροπρόθεσμα, το κλειδί για την επίτευξη ενός στόχου είναι η εναλλαγή εστίασης ανάμεσα στον τελικό στόχο και το τμήμα του που επιδιώκεις να ολοκληρώσεις την κάθε στιγμή. Έρευνες έχουν δείξει ότι, ειδικά σε δύσκολους στόχους, είναι καλύτερο να παραμένεις εστιασμένος στο εκάστοτε βήμα. Όταν όμως ένας στόχος είναι σχετικά εύκολος, ή η επίτευξή του είναι σε ορατή απόσταση, είναι καλύτερο να εστιάζεις στον τελικό στόχο.

7. Μη γίνεσαι «ρομπότ»

Συχνά η συμπεριφορά μας είναι αυτόματη. Κάνουμε πράγματα όχι συνειδητά, αλλά επειδή είναι μία συνήθεια ή αντιγράφουμε το περιβάλλον μας (Bargh et al., 2001). Αυτού του είδους η συμπεριφορά μπορεί να είναι εμπόδιο στην επίτευξη στόχων. Κάθε φορά που κάνεις κάτι, διερωτήσου εάν αυτό πραγματικά σε πηγαίνει πιο κοντά στο στόχο σου.

8. Ξέχνα το στόχο. Ποιος είναι ο σκοπός;

Οι στόχοι μας πρέπει να εξυπηρετούν τους πραγματικούς σκοπούς μας. Όμως, όταν ένας στόχος είναι πολύ συγκεκριμένος, είναι εύκολο να κολλήσεις. Όταν πάλι υπάρχουν πολλοί στόχοι, τείνουμε να δίνουμε προτεραιότητα στους πιο μικρούς, ασήμαντους και εύκολους, έναντι άλλων, πιο δύσκολων, που όμως είναι ζωτικής σημασίας. Οι κακώς ορισμένοι στόχοι μειώνουν το κίνητρο. Γι’ αυτό, καλό είναι να κρατάμε στο μυαλό μας ποιος είναι τελικά ο σκοπός μας μέσα από τον κάθε στόχο –η ουσία.

9. Γνώριζε πότε να σταματήσεις

Κάποιες φορές το πρόβλημα δεν είναι το να κάνεις την αρχή, αλλά το να ξέρεις πότε να σταματήσεις. Ψυχολόγοι έχουν διαπιστώσει ότι τα «έξοδα» μας οδηγούν να κάνουμε περίεργα πράγματα (Arkes & Blumer, 1985). Ως «έξοδα» αναφέρονται η προσπάθεια ή τα χρήματα που έχουμε ήδη δαπανήσει στην προσπάθειά μας να επιτύχουμε το στόχο μας. Έτσι, ακόμα και όταν το σχέδιό μας αποτυγχάνει, εμείς συνεχίζουμε να πιέζουμε.

Έρευνες έδειξαν ότι, όσο περισσότερο κάποιος επενδύει σε έναν στόχο, τόσο περισσότερο πιστεύει ότι θα επιτύχει, ανεξάρτητα από το εάν όντως τελικά θα επιτευχθεί. Καλό είναι να έχουμε το νου μας και να αναγνωρίζουμε πότε πρέπει να αλλάξουμε πορεία, ώστε να μην καταλήξουμε να κυνηγάμε ατέρμονα κάτι άπιαστο.

10. Σχέδια «εάν… τότε…»

Κάτι κοινό που δείχνουν όλες οι σχετικές μελέτες, είναι η σημασία της αυτο-ρύθμισης στην επίτευξη ενός στόχου. Δυστυχώς, όπως όλοι ξέρουμε, ο έλεγχος του εαυτού μας μπορεί να είναι πολύ δύσκολος.

Μία στρατηγική που στηρίζεται από πολλές μελέτες είναι η δημιουργία σχεδίων «εάν…τότε….» (Gollwitzer et al., 2006). Απλώς επεξεργάζεσαι εκ των προτέρων σχέδια για το τι θα κάνεις σε μία συγκεκριμένη κατάσταση. Παρότι ακούγεται απλό, συχνά προτιμάμε να προσπεράσουμε αυτό το βήμα. Με λίγη προνοητικότητα όμως, τα σχέδια «εάν… τότε…» μπορούν να αποδειχθούν πολύ χρήσιμα για να προσπεράσουμε κάποια εμπόδια.

sofokleousin.gr