Ο ρόλος των υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού απέναντι στην τουρκική απειλή

Την στρατηγική διάσταση των υποβρυχίων του Στόλου, ως καθοριστικό εργαλείο ναυτικής ισχύος, ανέδειξε ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Ναυτικού Αντιναύαρχος Νικόλαος Τσούνης ΠΝ κατά την χθεσινή πρώτη του συνάντηση με τους διαπιστευμένους στο Υπουργείο Εθνικής Αμύνης στρατιωτικούς συντάκτες.

Αναφορικώς με τα υποβρύχια Type-214AIP ο Αρχηγός είπε ότι τα «ΜΑΤΡΩΖΟΣ» και «ΚΑΤΣΩΝΗΣ», που είναι και το τελευταίο της κλάσεως, βρίσκονται σε διαφορετικές φάσεις των δοκιμών τους εν πλω, ενώ αναφέρθηκε ιδιαιτέρως στη στρατηγική αξία του υποβρυχιακού όπλου σήμερα, από πολλές πλευρές.

Ήδη ένα ελληνικό υποβρύχιο συμμετέχει στην επιχείρηση της ΕΕ “Sophia με αποτέλεσμα να εκπροσωπούνται τόσο η χώρα όσο και το ΠΝ εξασφαλίζοντας τις απαραίτητες οικονομίες κλίμακας. Και αυτό διότι ένα υποβρύχιο και καταναλώνει λιγότερο καύσιμο και έχει λιγότερο προσωπικό από μία φρεγάτα. Ο Α/ΓΕΝ δεν επιχείρησε να ωραιοποιήσει καταστάσεις καθώς στη σημερινή πραγματικότητα, οι περικοπές στα λειτουργικά έξοδα των Ε.Δ είναι τόσο μεγάλες, ώστε «έχουμε φτάσει στο σημείο να υπολογίζουμε και το τελευταίο μας ευρώ» όπως τόνισε χαρακτηριστικώς.

Η αξιοποίηση των υπαρχόντων μέσων του Πολεμικού Ναυτικού και η δυνατότητα συντηρήσεώς τους στο 100%, καθώς και η μέριμνα του προσωπικού είναι ο βασικός στόχος. Όμως απέναντι στην αυξανόμενη τουρκική απειλή, τα υποβρύχια είναι αυτά που αποτελούν τον «πολλαπλασιαστή ισχύος» για το ΠΝ.

Υπενθυμίζεται ότι το ΠΝ ολοκλήρωσε και τυπικά τη διαδικασία ένταξης των δύο υποβρυχίων που απέμεναν στο πλαίσιο του προγράμματος προμήθειας τεσσάρων νέων υποβρυχίων τύπου U214H κλάσης «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» στις 23 Ιουνίου 2016, όταν παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου, πραγματοποιήθηκε η τελετή ονοματοδοσίας και ύψωσης Σημαίας των υποβρυχίων ΜΑΤΡΩΖΟΣ και ΚΑΤΣΩΝΗΣ στις εγκαταστάσεις του ναυπηγείου Σκαραμαγκά.

Τα υποβρύχια απέναντι στην τουρκική απειλή

Αποτελεί παράδοξο το γεγονός ότι το ΠΝ παρέλαβε τα πλέον σύγχρονα και ικανά υποβρύχια συμβατικής πρόωσης – όχι μόνο σε ολόκληρο το ΝΑΤΟ – αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο μέσα από το πλέον προβληματικό και καθυστερημένο πρόγραμμα των Ε.Δ.

Πρόκειται για μια εξέλιξη που ουσιαστικά αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού σε ότι αφορά την ικανότητα του ΠΝ να διεξάγει τόσο αμυντικές αλλά και επιθετικές επιχειρήσεις, ισχυροποιώντας την επιβολή ναυτικής κυριαρχίας. Δε θα πρέπει να λησμονείται ότι η υποβρύχια ισχύς διαδραματίζει ρόλο σημαντικό στην αμυντική ικανότητα ενός κράτους, ρόλος ο οποίος επαυξάνεται από την δυσκολία εντοπισμού τους με αποτέλεσμα να καθιστούν εξαιρετικά ευάλωτα σε επιθέσεις τα πλοία του αντιπάλου.

Αυτό μεταφράζεται με τη σειρά του σε περιορισμό της ναυτικής ισχύος της Τουρκίας η οποία θα παραμείνει χωρίς υποβρύχια ανάλογων δυνατοτήτων – τουλάχιστον για τα επόμενα 5-6 χρόνια – με το χρονοδιάγραμμα ναυπήγησης 6 υποβρυχίων τύπου 214 να τίθεται εν αμφιβόλω, έπειτα από την εκδήλωση στρατιωτικού πραξικοπήματος που ήδη διαφαίνεται ότι θα έχει δριμύτατες συνέπειες στην οικονομία της γειτονικής χώρας σε βάθος χρόνου.

Σε κάθε περίπτωση το Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει πλέον αριθμητική αλλά το κυριότερο ποιοτική ισορροπία συγκριτικά με το Τουρκικό Ναυτικό (TDK) με 11 έναντι 14 μονάδων εκ των οποίων τα 4 τύπου 214HN μαζί με το εκσυγχρονισμένο 209AIP (Υ/Β ΩΚΕΑΝΟΣ), να ανήκουν σε νεώτερη γενιάς και ως εκ τούτου να διαθέτουν σημαντικά ανώτερες επιχειρησιακές ικανότητες.

Βεβαίως η συγκυρία αυτή δεν δύναται να διατηρηθεί επ άπειρον με δεδομένο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των υποβρυχίων 209 του ΠΝ, είναι μεγάλης ηλικίας με αποτέλεσμα να απαιτείται σταδιακή αντικατάσταση τους με νέα στην επόμενη δεκαετία. Αυτό είναι και το τίμημα της πρωτοπορίας του ΠΝ, το οποίο απέκτησε πρώτο διεθνώς τα πρωτοποριακά υποβρύχια τύπου 209 από το 1974, επιτυγχάνοντας ανάλογο ποιοτικό πλεονέκτημα ναυτικής ισχύος με το σημερινό.

Η Τουρκία ακολούθησε πίσω από τις εξελίξεις αποκτώντας σε μεταγενέστερη φάση 6 υποβρύχια τύπου 209 κλάσης “Atilay” με εκτόπισμα 1.200 τόνους, 4 κλάσης “Preveze” με εκτόπισμα 1.400 τόνους και 4 κλάσης “Gur”). Κατά συνέπεια το μικρότερο ηλικιακό όριο, επιτρέπει τη διατήρηση τους σε υπηρεσία για αρκετά ακόμα χρόνια, παραμένοντας όμως πίσω σε επιχειρησιακές δυνατότητες από τα 4 U-214HN (Υ/Β ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ, ΠΙΠΙΝΟΣ, ΜΑΤΡΩΖΟΣ, ΚΑΤΣΩΝΗΣ) συν το εκσυγχρονισμένο U-209 (Υ/Β ΩΚΕΑΝΟΣ) του ΠΝ.