Το κάλλος και την καλοσύνη δεν τα ξεχώριζε ο ‘Ελληνας. Το όμορφο το ήθελε και καλό, σύμφυτο με την αρετή, δε μπορούσε να φανταστεί ότι μέσα σε ένα ωραίο σώμα φώλιαζε ψυχική ασχήμια. Έτσι ταύτισε το κακό με την ασχήμια και το καλό με την ομορφιά. Και δεν ήθελε με κανένα τρόπο το άγαλμά του, που χαίρονταν την ομορφιά του (άλλωστε άγαλμα σημαίνει αυτό που κάνει εκείνον που το βλέπει να αγάλλεται) να είναι ανάπηρο, γι αυτό και τα μέλη του αγάλματος που ήταν αθέατα στο μάτι, ο καλλιτέχνης τα λάξευε, κι ας μη φαινόταν, ολόκληρα, ολοκληρωμένα. Το ανάπηρο τους ήταν αποκρουστικό.
Ομορφιά δε σημαίνει πολυτέλεια ή χλιδή, αλλά αντίθετα απλότητα συμμετρία και αρμονία, και όπως το είπε ο Περικλής «φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας»(αγαπούμε την ομορφιά με απλότητα) και όχι υπερβολές και όγκους, «το κεραμεούν και φαύλον», που θα ‘λεγε ο Καβάφης. Και τώρα ερχόμαστε σε ένα θέμα που ξενίζει το σημερινό Έλληνα:Τη γυμνότητα. Αυτήν δεν την φοβήθηκε ο Έλληνας. Οι μοναδικοί στον κόσμο που απέβαλαν τα ενδύματα στους Ολυμπιακούς αγώνες και αργότερα και στην τέχνη. «Παλαιότερον, ακόμη και εις τους Ολυμπιακούς αγώνας οι αθληταί όταν ηγωνίζοντο, έφεραν διαζώματα περί τα αιδοία, και η συνήθεια αυτή διετηρείτο μέχρι προ ολίγων ετών και διατηρείται ακόμη και σήμερον εις τους βαρβάρους και ιδίως τους Ασιάτας, όπου αγωνιζόμενοι δια τα έπαθλα πυγμής και πάλης φέρουν διαζώματα.
Μ’ αυτό τον τρόπο η γυμνότητα πέρασε από τη ζωή στην τέχνη, με πρώτους τους εύρωστους Κούρους (=νέους) και αργότερα επεκτάθηκε σε τέτοιο σημείο, ώστε η γυμνότητα να περάσει και στο γυναικείο σώμα και να αποτελεί το χαρακτηριστικό της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Η αληθινή τέχνη ξεπερνάει τα ένστικτα και η αισθητική ηδονή διαφέρει από την αισθητηριακή. Μπροστά σ’ ένα αστραφτερό υπέρκαλλο γυναικείο σώμα που αποθαυμάζεις, η ευφορεία της ομορφιάς που πλημμυρίζει το είναι σου, κοιμίζει κάθε γεώδες υλικό φρόνημα και μένεις ενεός.
Φανης Αμπατζης
Use Facebook to Comment on this Post
