Το τελευταίο «δώρο» του Cassini: Ανακαλύψεις- έκπληξη για τις λίμνες του Τιτάνα

Το τελευταίο «δώρο» του Cassini: Ανακαλύψεις- έκπληξη για τις λίμνες του Τιτάνα

jpl.nasa.gov

Κατά το τελευταία του πέρασμα από τον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, το 2017, το διαστημόπλοιο Cassini της NASA συγκέντρωσε δεδομένα ραντάρ τα οποία αποκαλύπτουν πως οι μικρές λίμνες γεμάτες με υγρό στο βόρειο ημισφαίριο του Τιτάνα είναι απρόσμενα βαθιές, βρίσκονται πάνω σε λόφους και είναι γεμάτες με μεθάνιο.

Τα ευρήματα αυτά δημοσιεύτηκαν στις 15 Απριλίου στο Nature Astronomy και είναι η πρώτη επιβεβαίωση πως κάποιες από τις λίμνες του Τιτάνα είναι πολύ βαθιές (πάνω από 100 μέτρα, σε κάποιες περιπτώσεις), συν πολύτιμα στοιχεία για τη σύστασή τους. Τα νέα αυτά στοιχεία παρέχουν νέες πληροφορίες σχετικά με το πώς το υγρό μεθάνιο βρέχει, εξατμίζεται και συγκεντρώνεται στον Τιτάνα, το μόνο ουράνιο σώμα στο ηλιακό μας σύστημα, πέρα από τη Γη, που έχει υγρό στην επιφάνειά του.

Οι επιστήμονες γνώριζαν εδώ και καιρό πως ο υδρολογικός κύκλος του Τιτάνα είναι παρόμοιος με αυτόν της Γης, με μια μεγάλη διαφορά: Αντί για νερό να εξατμίζεται από τις θάλασσες, να σχηματίζει σύννεφα και βροχές, ο Τιτάνας έχει μεθάνιο και αιθάνιο, που στη Γη συναντώνται κυρίως σε αέρια μορφή. Ωστόσο, ο Τιτάνας είναι τόσο ψυχρός, που λειτουργούν ως υγρά.

Ήταν γνωστό πως οι πολύ μεγαλύτερες βόρειες θάλασσες του Τιτάνα είναι γεμάτες μεθάνιο, αλλά η διαπίστωση ότι οι μικρότερες βόρειες λίμνες έχουν κυρίως μεθάνιο ήταν έκπληξη.

«Κάθε φορά που κάνουμε ανακαλύψεις στον Τιτάνα, αυτός γίνεται όλο και περισσότερο μυστήριος» είπε ο Μάρκο Μαστροτζιουζέπε, lead author της έρευνας και επιστήμονας ραντάρ του Cassini στο Caltech στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια. «Αλλά αυτές οι νέες μετρήσεις βοηθούν να δοθεί απάντηση σε κάποιες ερωτήσεις- κλειδιά. Πλέον μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα την υδρολογία του Τιτάνα».

Μεταξύ των άλλων περίεργων χαρακτηριστικών του Τιτάνα- αρκετά από τα οποία θυμίζουν αντίστοιχα χαρακτηριστικά της Γης- είναι και το εξής: Η υδρολογία στη μια πλευρά του βορείου ημισφαιρίου είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν στην άλλη πλευρά, όπως σημείωσε ο Τζόναθαν Λούνιν του Cornell University, επιστήμονας του Cassini. «Είναι σαν να κοιτάς από τον Βόρειο Πόλο της Γης και κάτω και να βλέπεις πως η βόρεια Αμερική έχει τελείως διαφορετικά γεωλογικά χαρακτηριστικά ως προς τους όγκους υγρού από την Ασία» σημείωσε σχετικά.

Στην ανατολική πλευρά του φεγγαριού υπάρχουν μεγάλες θάλασσες σε χαμηλό υψόμετρο, φαράγγια και νησιά. Στη δυτική πλευρά, μικρές λίμνες, οι οποίες, σύμφωνα με νέες μετρήσεις, βρίσκονται πάνω σε μεγάλους λόφους και οροπέδια. Ακόμη, το γεγονός πως είναι μικρές (πλάτους μερικών δεκάδων χιλιομέτρων) αλλά πολύ βαθιές υποδεικνύει πως πιθανότατα να σχηματίστηκαν όταν οι γύρω όγκοι πάγου και οργανικών στοιχείων διαλύθηκαν και κατέρρευσαν. Τέτοιου είδους λίμνες παρατηρούνται και στη Γη- είναι οι λεγόμενες καρστικές λίμνες.

Υπενθυμίζεται πως η αποστολή του Cassini, που είχε φτάσει στο σύστημα του Κρόνου το 2004, έλαβε τέλος το 2017, με μια σκόπιμη «βουτιά» στην ατμόσφαιρά. Το σκάφος κατέγραψε πάνω από 1,6 εκατ. χιλιόμετρα λιμνών και θαλασσών στην επιφάνεια του Τιτάνα, χάρη στο ραντάρ του και δύο ειδικά συστήματα που μπορούσαν να «βλέπουν» κάτω από την πυκνή του ατμόσφαιρα.