Κακουλίδης για ΔΗΜΑΡ: «Με 1% δεν πας σε εκλογές, πας σε ξεματιάστρα…»

Όταν χτύπησε το τηλέφωνο και ο Λυκούδης τού πρότεινε να φτιάξουν με τον Κουβέλη ένα κόμμα της αστικής Αριστεράς, σαν αυτό που περιέγραφε στην αρθρογραφία του, ο Γιάννης Κακουλίδης «πέταξε τη σκούφια» του από χαρά.

Η ΔΗΜΑΡ, όμως, όχι μόνο μπήκε στην τρικομματική κυβέρνηση, κόντρα στην άποψη του Κακουλίδη, αλλά άργησε και να βγει. Ο συγγραφέας και αρθρογράφος, που εδώ και σαράντα χρόνια σφάζει με το βαμβάκι το πολιτικό σύστημα, μιλώντας στο CRASH, δεν χαρίζεται. Η ΝΔ θυμίζει ΕΡΕ, το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου είναι δεξιόστροφο, το Ποτάμι είναι ένα κόμμα-μπαλαντέρ. Στον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ερωτηματικό το τι θα κάνει ο Λαφαζάνης, ενώ το ΚΚΕ έχει επιλέξει να μη θέλει κανέναν. Όσο για τη ΔΗΜΑΡ που οραματίστηκε, είναι απόλυτος: «Με 1% δεν κατεβαίνεις σε εκλογές. Κατεβαίνεις από το καλάμι». Περιγράφοντας τις αντίρροπες δυνάμεις που δημιούργησε το αρχικό δημοσκοπικό 17% της Δημοκρατικής Αριστεράς και τη διάθεση παραγοντισμού κάποιων στελεχών και διαφόρων «περιφερόμενων της Αριστεράς», ήταν σαν να παρέπεμπε σε ένα παλιότερο τραγούδι του: «Ψηφίζω πάντα Αριστερά, καμιά φορά και Κέντρο, και συμπαθώ τη Δεξιά σαν καρποφόρο δέντρο». Θεωρεί ότι άδικα «καίει» ο Σαμαράς ένα καλό «δεξιό» χαρτί με το όνομα Δήμας. Κάνοντας κριτική και αυτοκριτική για τους πρωτεργάτες της ΔΗΜΑΡ, στέλνει τον Κουβέλη στην Προεδρία της Δημοκρατίας, τον Λυκούδη στη ΝΔ και τον ίδιο σε μοναστήρι. Ελπίδα ο Γιάνης Κακουλίδης βλέπει μόνο στα νέα παιδιά, τα οποία πρέπει να ασχοληθούν με την πολιτική, να μην περιμένουν από τους παππούδες τους να «γαμούν» για πάρτη τους…

Ο Γιάννης Κακουλίδης, περιγράφοντας τη σημερινή κατάσταση, βρίσκει να μην έχει αλλάξει τίποτα κατά τη «λεγόμενη», όπως τη χαρακτηρίζει, μεταπολίτευση.

Αυτοί που έχουν το μαχαίρι έχουν και το πεπόνι και αν θέλουν το διανέμουν κοινωνικά. «Στη συνέχεια ό,τι ήρθε δεν έφερε τίποτα περισσότερο από τη διαχείριση μιας επιχείρησης, η οποία μετά τον εμφύλιο είχε στηθεί εις βάρος της ελληνικής κοινωνίας και απλώς έλαβε μια διαφορετική μορφή στο διάστημα της δικτατορίας». Θεωρεί, μάλιστα, ότι δεν περάσαμε στη μετεμφυλιακή περίοδο, αφού ισχύουν οι ίδιοι κώδικες στον πολιτικό διάλογο. «Απλώς, την ΕΔΑ έχει αντικαταστήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, την ΕΡΕ η ΝΔ και την Ένωση Κέντρου ή το Κόμμα των Προοδευτικών το πριν το δημοσκοπικό 4%, που εμφανίζει σήμερα, ΠΑΣΟΚ».

Συνέντευξη στον Γιώργο Χουδαλάκη

Η ΔΗΜΑΡ ποια θέση έχει σε αυτό το πολιτικό τοπίο;

«Η ΔΗΜΑΡ είναι ένα κατασκευαστικό λάθος και το λέω μετά λόγου γνώσεως. Αστοχία υλικών. Η ΔΗΜΑΡ είναι μια ιστορία που με αφορά και με θίγει. Ανέκαθεν ήμουν με τις δυνάμεις της Αριστεράς που επιθυμούσαν την ανανέωση του χώρου, μόνο που ήταν περισσότερο προωθημένη. Φαντάστηκα, οραματίστηκα μια αστική Αριστερά, μια συστημική Αριστερά, όπως την ονομάτισα. Μια Αριστερά που να μετέχει στις εξελίξεις, να μην αρθρώνει απλώς επαναστατικό λόγο, αλλά να ασκεί παρεμβατική πολιτική και να συνδιαμορφώνει το πολιτικό περιβάλλον. Έτσι, λοιπόν, όταν το 2010 μετά από ένα άρθρο μου στη “Real News” με τίτλο “Αριστερά τω εξερχομένω”, με πήρε τηλέφωνο ο Σπύρος ο Λυκούδης και μου ζήτησε να συναντηθούμε και με τον Φώτη τον Κουβέλη, διότι σκόπευαν αυτό που περιέγραφα στο άρθρο μου να το διαμορφώσουν σε μία πολιτική συλλογικότητα και θέλανε και τη δική μου συμμετοχή, “πέταξα τη σκούφια μου από χαρά”».

Η πρόσκληση του Κουβέλη, λοιπόν, ήταν η ευκαιρία να φτιάξετε τη συστημική Αριστερά;

«Και οι δύο διαφωνούσαν στον προσδιορισμό “συστημική Αριστερά”, διότι αντιλαμβανόντουσαν την ευκολία με την οποία θα μπορούσε να απαξιωθεί ένας πολιτικός φορέας ο οποίος δίνει έναν απροσδιόριστο -κατά τη λογική της Αριστεράς- τρόπο δράσης. Μιλούσαμε για μια Αριστερά που θα λειτουργεί μέσα στο σύστημα. Ήθελα μια Αριστερά που να αφορά την αστική λεγόμενη τάξη».

Αυτή η Αριστερά δεν χώραγε στον ΣΥΡΙΖΑ;

«Δεν χώραγε όχι…Πρόκειται για μια Αριστερά που νόμος να μην είναι μόνο το δίκιο του εργάτη. Να είναι και το δίκιο της κοινωνίας. Να είναι δίκιο και το δίκιο του νεφροπαθούς, ο οποίος πρέπει να μπορεί να φύγει από τη Λέρο και να έρθει στην Αθήνα ή σε ένα μητροπολιτικό νησί και να κάνει την αιμοκάθαρση. Και όχι να του το απαγορεύουν οι απεργούντες της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας που απέκλειαν και αποκλείουν τα λιμάνια για λόγους συντεχνιακούς. Νόμος να είναι το δικαίωμα της κοσμικής κυρίας να μπορεί να περπατήσει τον πεζόδρομο της Βουκουρεστίου για να πάει στο κοσμικό κομμωτήριο διότι εκεί θέλει να πάει».

Το αριστερό κομμάτι σε αυτή την προσέγγιση ποιο είναι;

«Το άπλωμα της δημοκρατικότητας και της ελευθερίας να συνυπάρχουν οι αιτούντες. Αίτημα το ένα, αίτημα και το άλλο. Πρόκειται για την προσγείωση στην πραγματικότητα μιας πολιτικής, η οποία είχε λάβει εκ των πραγμάτων τα χαρακτηριστικά ιδεοληψίας και οδήγησε στο να μη θεωρούνται γνήσιοι αριστεροί, επιτυχημένοι, επαγγελματικά σκεπτόμενοι επιστήμονες, επιχειρηματίες, εργαζόμενοι, επειδή το μεροκάματό τους ήτανε κατά πολύ μεγαλύτερο από το μεροκάματο του εργάτη της φάμπρικας».

Δεν έχετε αντίρρηση, δηλαδή, σε αυτό που λέμε αριστερός με δεξιές τσέπες;

«Είναι αριστερός με γεμάτη αριστερή τσέπη. Τι θα πει δεξιά τσέπη; Οι τσέπες είναι δύο. Μία αριστερή, μία δεξιά και έχουν την ίδια χωρητικότητα. Μην ξεχνάμε ότι μια σειρά από ευκατάστατους αστούς στήριξε πολιτικές κινήσεις της Αριστεράς».

Εσείς προσωπικά αισθάνεστε κάπως έτσι;

«Καθόλου. Εγώ είμαι ένας εργαζόμενος ο οποίος αμείβεται καλά. Με βάση αυτά που προσέφερα, αμειβόμουν κιόλας. Ξεκίνησα από ένα απλό υπαλληλικό στέλεχος και κατέληξα με πολύ μακρά θητεία σε διευθυντικές θέσεις. Το κατέκτησα, δεν μου το απένειμε κανείς. Γιατί πρέπει ο αριστερός να θεωρείται κακομοίρης, πένητας και ενδεχομένως να μην έχει και καλή επαφή με το νερό και το σαπούνι… Δεν τα καταλαβαίνω αυτά. Τι ανοησίες είναι; Ποιος δημιουργεί αυτές τις εικόνες και για ποιον λόγο;».

Ο Κακουλίδης υπήρξε μαθητής του κοσμοπολίτη αριστερού Ηλία Ηλιού και «πολιτικός γιος», όπως δηλώνει, του κομμουνιστή αγωνιστή Μανώλη Γλέζου. Προσπάθησε σε ολόκληρη την πολιτική του διαδρομή να γεφυρώσει τις διαφορετικές προσεγγίσεις, ενώ καθοριστική υπήρξε για τον ίδιο η γνωριμία του με τον Παύλο Μπακογιάννη. «Ο Μπακογιάννης ήθελε να “τελειώνουμε” με τον εμφύλιο. Μιλάμε για την περίοδο αμέσως μετά την πτώση της Χούντας. Ο ίδιος δεν ήταν αριστερός. Ήταν βαθύτατα δημοκράτης. Διαλλακτικός και συναινετικός, ήθελε την υπέρβαση των ιστορικών αντιθέσεων που διαχώριζαν την κοινωνία σε εθνικόφρονες και μη, σε νομιμόφρονες και συμμορίτες. Κινήθηκε πολύ και έγραψε πολλά. Τις σκέψεις και τον σχεδιασμό του μοιράστηκε με τον αείμνηστο Δήμο Μαυρομάτη (δημοσιογράφο), τον Μίμη Ανδρουλάκη (του ΚΚΕ τότε) και εμένα που ήμουν στην ΕΔΑ, νεοκλεγέν μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της. Κάποιοι στόχοι επιτεύχθηκαν. Τουλάχιστον, πρόλαβε κι έριξε… τον σπόρο. Ο διάλογος είχε αρχίσει. Τα πάθη ημέρεψαν και το μίσος καταλάγιαζε. Πάντως, από τότε ο Μπακογιάννης μίλαγε για το τέλος των μονοκομματικών κυβερνήσεων και την αναγκαιότητα των κυβερνήσεων συνεργασίας».

Ο Μπακογιάννης σάς σύστησε τον Μητσοτάκη;

«Ναι, με έπεισε να γνωριστώ με τον Μητσοτάκη, τον οποίον τολμώ να πω μετά από τόσα χρόνια ότι δεν σατίρισα με το έργο μου, αλλά τον διέσυρα παρέα με τον Χάρρυ Κλυνν. Με πείθει, λοιπόν, ο Μπακογιάννης να τον γνωρίσω. Αυτό μου δίνει αφορμή να εκτιμήσω τον Μητσοτάκη και να αναθεωρήσω πολλά από τις δογματικές σκέψεις και απόψεις που είχα για αυτόν και να προσεγγίσω με διαφορετικό τρόπο την πολιτική του διαδρομή. Υπάρχουν περίοδοι, με τις οποίες η τακτική του με βρίσκει αντίθετο. Όμως, ως πολιτικόν ζώον, είναι κορυφαίο. Με αυτές τις σκέψεις και επιρροές ενισχύθηκε η άποψή μου ότι η συστημική Αριστερά οφείλει να διαμορφώσει μια νέα κοινωνική πλατφόρμα συναίνεσης. Να ανοίξει ένας ουσιαστικός διάλογος για να τελειώσει πραγματικά ο εμφύλιος. Αυτό ήτανε και το όνειρο του Μπακογιάννη».

Αυτό ήταν και το όνειρο του Κουβέλη και της ΔΗΜΑΡ;

«Ενδεχομένως ο Κουβέλης να θεωρούσε ότι ο εμφύλιος έχει τελειώσει…».

Εσείς ήσασταν υπέρ της δημιουργίας της τρικομματικής κυβέρνησης;

«Όχι, δεν ήμουν. Το πρόβλημά μου οριοθετείται στην καθαρότητα των θέσεων. Με τον Σαμαρά να συνεργαστώ δεν είχα κανένα πρόβλημα. Διότι ο Σαμαράς αυτό που ήταν το δήλωνε. Δεξιός ήταν, δεξιός είναι. Το πρόβλημα ήταν ο Βενιζέλος, ο οποίος δήλωνε σοσιαλιστής, αλλά ήτανε δεξιός. Υπ’ αυτή την έννοια αντιλαμβάνεσαι τη δυσκολία τού να έχω να τα βάλω με δύο δεξιούς. Έναν καθαρό και έναν υποκρινόμενο. Έναν fake. Ήξερα ότι δεν θα ήταν ειλικρινής η συνεργασία».

Είπατε στον Κουβέλη να μην μπείτε στην κυβέρνηση;

«Όχι, γιατί δεν φθάσαμε σε αυτό το σημείο. Η κουβέντα κόπηκε στη μέση. Γνώριζε, όμως, την άποψή μου».

Εσείς δεν συμφωνούσατε γιατί δεν εμπιστευόσασταν τον Βενιζέλο. Τελικά, δεν τήρησε τη συμφωνία;

«Απεδείχθη ότι είχα δίκιο. Ούτε και από την πλευρά του Σαμαρά τηρήθηκε αλλά ξέραμε εξαρχής ποιος ήταν ο Σαμαράς».

Το πιο μεγάλο λάθος ήταν που μπήκατε ή που βγήκατε από την κυβέρνηση;

«Τελικά, ήταν που βγήκαμε, τη στιγμή που βγήκαμε. Έπρεπε να έχουμε βγει νωρίτερα. Πριν αρχίσει η φθορά μας από τη μη τήρηση των υπεσχημένων, όπως φάνταζε στην κοινωνία. Γιατί εμείς τις μάχες μας τις δίναμε. Θα μπορούσαμε να έχουμε φύγει με το αντιρατσιστικό ή με την πρώτη στραβή να λέγαμε “ώπα, δεν τηρείτε τις συμφωνίες”. Με την ΕΡΤ ξεχείλισε το ποτήρι. Είχαμε συνταγματική εκτροπή. Κακώς μπήκαμε και κακώς βγήκαμε όταν βγήκαμε. Έπρεπε να είχαμε βγει νωρίτερα».

Αυτό ήταν ευθύνη του Κουβέλη;

«Όχι, είναι ευθύνη όλων μας».

Αληθεύει ότι με τον Κουβέλη ήσασταν φίλοι;

«Και είμαστε, με μια διαφορά. Ο Φώτης με άκουγε μεν, δεν εισακουόμουν δε».

Μήπως επωφελήθηκε από το όνομα Κακουλίδης;

«Ενδεχομένως…».

Πώς δικαιολογείτε ότι σας άκουγε μεν, αλλά δεν εισακούονταν όσα λέγατε δε; Ήταν σαν να σας έλεγαν ότι σε θέλουμε εδώ κοντά αλλά δεν θα κάνουμε και ό,τι μας λες…

«Κάπως έτσι είναι. Αλλά αυτό δεν οφειλόταν και δεν οφείλεται στον Κουβέλη, ούτε και στον Λυκούδη, που τότε ήταν ένα. Εγώ, όταν πήγα στη ΔΗΜΑΡ, δήλωσα στην ηγετική ομάδα: “Παιδιά, ξεκινάμε με μηδενισμένο το κοντέρ. Είναι καινούργιο το κόμμα”. Το είπα γιατί αυτοί μόλις είχαν φύγει από τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ. Λέω, δεν χωρίσατε και πιάσατε ένα διπλανό διαμέρισμα, δεν συνεχίζετε από εκεί, πάμε για άλλο πράγμα. Έκανα σαφή τη θέση μου για ενιαίο κόμμα και ότι δεν θέλω τάσεις. Κανείς δεν φάνηκε να διαφωνεί τότε. Εκείνη την περίοδο μου αναθέτουν τον πολιτικό σχεδιασμό και την επικοινωνία. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα πιάσαμε δημοσκοπικά το 17 %».

Στη ΔΗΜΑΡ κάποιοι πίστευαν ότι «έπρεπε να υπάρξει και να λειτουργεί επετηρίδα με βάση τα κομματικά ένσημα που είχαν κολλήσει από όταν ήταν στον ΣΥΡΙΖΑ. Μερικοί τα καταφέρανε και είναι οι ίδιοι που τα κάνουν το ίδιο μαντάρα όπως και τότε που δούλευαν για τον ΣΥΡΙΖΑ». Ο Κακουλίδης αποτελούσε ξένο σώμα για όλους αυτούς που εμφάνισαν φιλοδοξίες για πολιτικές καριέρες που δεν ήταν εφικτές εντός ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι τα προβλήματα ξεκίνησαν ακριβώς όταν εκτινάχθηκε δημοσκοπικά η ΔΗΜΑΡ. Σημαντικό λάθος για το ιδρυτικό στέλεχος της ΔΗΜΑΡ ήταν ότι στο όνομα της διεύρυνσης «ανοίξαμε τις πόρτες και αφήσαμε τους περιφερόμενους και ανεπιθύμητους της Αριστεράς και του ΠΑΣΟΚ να “ακροβολιστούν” στο κόμμα. Μέχρι και βουλευτές γίνανε και κάποιοι από αυτούς και φρόντισαν να αποχωρήσουν αμέσως μετά την εκλογή τους. Στη σημερινή ηγετική ομάδα της ΔΗΜΑΡ ο Κουβέλης περιέλαβε και αυτούς που εξαρχής κατά σύστημα τον υπονόμευαν και τον υπονομεύουν». Το αποτέλεσμα ήταν να μην εκλεγεί βουλευτής κανένας από τα ηγετικά στελέχη, να αναπτυχθεί ένας ανταγωνισμός και τελικά να μην αξιοποιηθούν οι βουλευτές. «Τις έδρες, που πίστευαν ότι το κόμμα τούς τις χρώσταγε, τις πήρανε οι επισκέπτες».

Ακούγοντάς σας, θυμήθηκα ένα τραγούδι σε δικούς σας στίχους που τραγουδούσε ο Γιώργος Μαρίνος: «Ψηφίζω πάντα Αριστερά, καμιά φορά και Κέντρο, και συμπαθώ τη Δεξιά σαν καρποφόρο δέντρο».

«Συ είπας…».

Σήμερα, μετά από όλα αυτά, υπάρχει κάτι που θα προτείνατε στη ΔΗΜΑΡ;

«Τον δημόσιο λόγο της ΔΗΜΑΡ αφήσαμε, και αφήνουμε ακόμα, να εκφωνούν κατά κύριο λόγο τα ίδια πρόσωπα που κήρυτταν αναποτελεσματικά και τον λόγο του ΣΥΡΙΖΑ πριν τον αποχαιρετήσουν. Η ΔΗΜΑΡ έχει έναν καλό εκπρόσωπο Τύπου, τον Χρήστο Μαχαίρα. Ας τον αφήσουν να κάνει αυτό που πρέπει και που πολύ καλά ξέρει πώς να το κάνει».

Αν ζητούσαμε μια αξιολόγηση προσώπων και κομμάτων, τι θα κρατούσατε και τι θα πετάγατε; Ας ξεκινήσουμε με τη ΝΔ, αλλά και με το πρόσωπο Σαμαράς.

«Ήταν άλλα τα χαρακτηριστικά που είχε η ΝΔ πριν την κρίση και άλλα αυτά που έχει τώρα που τη διαχειρίζεται. Άλλα ήταν επί Κωνσταντίνου Καραμανλή (στα πρότυπα των συντηρητικών ευρωπαϊκών κομμάτων) και άλλα επί Κώστα Μητσοτάκη, με σαφώς πιο φιλελεύθερη πολιτική και “άνοιγμα” στην κοινωνία. Σήμερα, περισσότερο την ΕΡΕ της παιδικής μου ηλικίας μού θυμίζει, με την αναλγησία, την αυστηρότητα και την απανθρωπιά που αντιμετωπίζει τη βαθύτατα χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία. Λες και ξαναζούμε τη δεκαετία του ’50. Όσο για τον Σαμαρά, τον οποίο σε κοινωνικό επίπεδο εξαιρετικώς συμπαθώ, δυσκολεύομαι να τον παρακολουθήσω. Τη δεκαετία του ’80 κάναμε πολλές φορές παρέα (μαζί με τον Χάρρυ Κλυνν και τον Μανώλη Μητσιά), αλλά τότε ήταν ένας νέος βουλευτής, με καλές σπουδές, ευγενικό και ευαίσθητο άτομο, με μεγάλο ενδιαφέρον για τις τέχνες και τον πολιτισμό. Προτιμώ να μένω σε εκείνη την εικόνα, με τρυφερότητα και νοσταλγία. Ίσως και να μην του “πήγε”, να μην ήτανε στα μέτρα του ο ρόλος του ηγέτη μιας παράταξης και του πρωθυπουργού».

Την επίσπευση των εκλογών για Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την υποψηφιότητα του Σταύρου Δήμα πώς την κρίνετε;

«Κάποιος θα του είπε κάτι, ένα τηλεφώνημα, ένα γράμμα, ένα e-mail, βρε παιδί μου. Αλλά στις 29 του μήνα Πρόεδρο δεν θα βγάλει. Ο Αντώνης “καίει” ένα καλό “δεξιό” χαρτί με το όνομα Δήμας».

Στην περίπτωση του Βενιζέλου θα θέλαμε να σταθούμε. Είπατε πριν ότι δεν τον εμπιστευόσασταν και γι’ αυτό δεν συμφωνούσατε με την τρικομματική. Υπάρχει ρόλος για τον Βενιζέλο και το ΠΑΣΟΚ;

«Τη διαδρομή του Ευάγγελου Βενιζέλου στο ΠΑΣΟΚ παρακολουθώ εξαρχής. Τον θεωρώ εξαιρετικά ευφυή και… ταλαντούχο. Διαθέτει όλα εκείνα χαρακτηριστικά που μπορούν να “δοξάσουν” έναν πολιτικό: τόλμη, αποφασιστικότητα, στρατηγική σκέψη, ρητορική δεινότητα, ευστροφία. Δεν έχει, όμως, δισταγμούς και αναστολές, προκειμένου να υλοποιήσει τα όσα στην προσωπική ατζέντα του έχει σημειώσει. Άδειασε -κυριολεκτικώς- τη ΔΗΜΑΡ, με την ίδια ευκολία που είχε συμφωνήσει μαζί της η συμμετοχή στην κυβέρνηση να είναι το ανάχωμα στα όσα κατά της κοινωνίας επεφύλασσαν τα μνημόνια. Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε όντως κίνημα Λαού, όταν το πρόγραμμά του ήταν σοσιαλιστικό. Διαθέτει στελέχη που εκτιμώ και εμπιστεύομαι. Η σημερινή μετάλλαξή του σε “μηχανή στήριξης” της πολιτικής και των μέτρων, που επιβάλλει η… διεθνής των δανειστών μας, είναι όπλο υποταγής του λαού στα χέρια των καταπιεστών του. Δεν έχει καμιά σημασία αν θεωρώ εγώ αναγκαία την ύπαρξή του στην πολιτική ζωή της χώρας. Ο ίδιος ο Βενιζέλος θέλει να το διαλύσει. Δεν το θέλει ως ΠΑΣΟΚ, θέλει ένα δεξιόστροφο, κατάδικό του κόμμα, τη Δημοκρατική Παράταξη, όπως την ονόμασε, που καμιά σχέση δεν θα έχει με τον σοσιαλισμό. Κάτι σαν τη ΝΔ, στο πιο light. Αν υπάρξει αριστερός ή σοσιαλιστής που να τον γοητεύει το εγχείρημα, καλύτερα να πάμε κατευθείαν στη ΝΔ. Αν μη τι άλλο, θα επιλέξει το πρωτότυπο και το αυθεντικό».

Η άποψή σας για τον Τσίπρα ως πρόσωπο ποια είναι; Τον θεωρείτε ικανό να ηγηθεί της Αριστεράς και της χώρας;

«Τον Τσίπρα τον γνωρίζω από τότε που εξελέγη πρόεδρος του Συνασπισμού. Οι σχέσεις μας είναι -μπορώ να πω- φιλικές και έχω τη δυνατότητα κατά καιρούς να συναντιέμαι κοινωνικά μαζί του. Τον συμπαθώ και χαίρομαι για τα σταθερά βήματά του στην πολιτική ζωής της χώρας. Είναι νέος, σε ηλικία και ιδέες, έξυπνος, ευγενής, με αίσθηση του χιούμορ, κοινωνικά ευαίσθητος και αρκούντως τολμηρός. Φαίνεται ότι και ως “manager” είναι ικανότατος, διότι έχει συγκροτήσει μια ομάδα αξιόλογων στελεχών -συνεργατών του- που μελετούν, σχεδιάζουν και επεξεργάζονται από κοινού ένα πρόγραμμα εξουσίας. Το να ηγηθεί της Αριστεράς εν συνόλω είναι ουτοπικό. Η Αριστερά, ανέκαθεν, ήταν… των διασπάσεων, των τάσεων, των φραξιών. Άντε, εσύ να βγάλεις ηγέτη. Αν εκλεγεί πρωθυπουργός, θα ηγηθεί της χώρας. Ένας πραγματικός ηγέτης, όμως, πρέπει να είναι δημεγέρτης. Αυτό δεν το πέτυχε ακόμα».

Τι σας φοβίζει στον ΣΥΡΙΖΑ;

«Το μόνο που με φοβίζει είναι η παραμονή της παρούσας κυβέρνησης στην εξουσία. Αυτά τα καταστροφολογικά που εκφωνούνται για τον επερχόμενο Αρμαγεδώνα, αν μετά από εκλογές προέλθει κυβέρνηση της Αριστεράς, μ’ αφήνουν παγερά αδιάφορο. Αν κάτι μ’ απασχολεί, διότι τίποτε δεν με φοβίζει με τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι οι δυνάμεις με τις οποίες θα συνεργαστεί, προκειμένου αποτελεσματικά να κυβερνήσει».

Το Ποτάμι είναι αριστερό κόμμα; Τι πιστεύετε για τον Θεοδωράκη και τον ρόλο του;

«Απ’ όσα εκφωνεί, το Ποτάμι αυτοπροσδιορίζεται ως κόμμα-μπαλαντέρ, που αν χρειαστεί για το “φουλ ή το καρέ” της διακυβέρνησης, προστίθεται αναμφιβόλως. Βεβαίως δεν είναι κόμμα της Αριστεράς, αλλά ένα κόμμα του δημοκρατικού τόξου στα χνάρια τού σημιτικού -ούτως ειπείν- μεταρρυθμιστικού ΠΑΣΟΚ. Ο Σταύρος Θεοδωράκης είναι γεγονός ότι έγραψε ιστορία στην ελληνική τηλεόραση, με την εξαιρετική προσφορά του σε αυτήν. Δεν ξέρω αν θα γράψει και στην ελληνική πολιτική σκηνή».

Εσείς συντάσσεστε με κάποια από τις ομάδες που διαμορφώθηκαν στη ΔΗΜΑΡ ή ως κόμμα έχει τελειώσει;

«Ένα κόμμα του 1% στην εκλογική βάση δύσκολα ανακάμπτει. Σημαίνει ότι δεν έχει ακροατήριο. Με ποιον να συνταχθείς; Με 1% δεν πας σε εκλογές, πας σε ξεματιάστρα. Με 1% δεν κατεβαίνεις σε εκλογές. Κατεβαίνεις από το καλάμι. Νομίζω ότι αν οι εκλογές γίνουν αύριο ή έστω και τον Φεβρουάριο, αυτό το 1% δεν μπορεί να γίνει τρία και δεν έχει λόγους για να γίνει».

Έχει απομείνει πολιτικό κεφάλαιο στον ίδιο τον Κουβέλη ή το ξόδεψε;

«Τεράστιο. Παραμένει μεμονωμένα ένας νηφάλιος, σοβαρός, κοινωνικά ευαίσθητος πολιτικός που κρατάει τη δημοφιλία του σε υψηλά επίπεδα και είναι σίγουρο ότι οι πάντες θα τον ήθελαν με το μέρος τους. Ο Κουβέλης δεν εγκαταλείπει τον ρόλο του μάχιμου πολιτικού και θέλει να παραμείνει πρόεδρος της Δημοκρατικής Αριστεράς, όμως για εμένα συνεχίζει να είναι ο ιδανικός υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας».

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει πλησιάσει στην αστική Αριστερά που οραματίζεστε;

«Είναι γεγονός ότι η ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ διαφοροποιείται κάθε φορά που αλλάζουνε και οι συνθήκες στο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον, ανάλογα και με τις απαιτήσεις που εμφανίζονται, προκειμένου να τελειώνουμε με τα ανοιχτά κεφαλαία που έχουμε με την Ευρώπη και τους δανειστές μας. Βεβαίως, υπάρχει πάντα ανοικτό το κεφάλαιο της διαφορετικής προσέγγισης που εκφράζει η πτέρυγα του Παναγιώτη του Λαφαζάνη. Είναι ένα μεγάλο κομμάτι του στελεχιακού δυναμικού, που σε μια μελλοντική κυβέρνηση θα αναλάβει ένα κομμάτι από τον χειρισμό των επίμαχων θεμάτων και δεν ξέρεις ποια θα είναι η πολιτική γραμμή. Ελπίζω ότι η γραμμή που εκφράζεται από τον Αλέξη τον Τσίπρα θα είναι η κυρίαρχη γιατί είναι και περισσότερο ρεαλιστική».

Τι θα ψηφίσετε στις επικείμενες εκλογές;

«Αν έχω την επιλογή της ΔΗΜΑΡ, ΔΗΜΑΡ. Βλέπεις, πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι. Αν όχι, το ανέφερες πριν τραγουδιστά: “Ψηφίζω πάντα Αριστερά”».

Τελικά, αν σας ζητούσα να πείτε τι θα έπρεπε να κάνετε οι Κουβέλης, Λυκούδης, Κακουλίδης, οι τρεις που πρωτο-κουβεντιάσατε για τη δημιουργία της ΔΗΜΑΡ, τι θα προτείνατε;

«Να πάει ο Κουβέλης για Πρόεδρος, ο Λυκούδης με τη ΝΔ και εγώ σε μοναστήρι».

Θα μπορούσε ένα στέλεχος σαν τον Λυκούδη να πάει με τη ΝΔ;

«Ναι, γιατί έχει τα κότσια για τέτοιες υπερβάσεις…».

Ένα μήνυμα προς τους νέους ανθρώπους:

«Η νέα γενιά θα πρέπει να ασχοληθεί με την πολιτική. Δεν μπορεί να αφήνει τους παππούδες της να “γαμούν” για λογαριασμό της».

Πώς θα τιτλοφορούσατε το άλμπουμ της εποχής μας;

«To Γελοίον του Δράματος…».