Μια άγνωστη ευεργεσία των Ιμβρίων

Γράφει ο συγγραφέας Γιώργος Λεκάκης

Στους δύσκολους καιρούς του 1912, οι Ίμβριοι στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και της ελληνικής ψυχής…
Ο ιερός αγών της Ελλάδος ήταν εν εξελίξει… Απελευθερώνεται η Ελασσόνα (6/10), η γειτονική Λήμνος (8/10), η Κοζάνη (11/10), η Πτολεμαΐδα (15/10), τα Γιαννιτσά (20/10), κλπ. ενώ οι Τούρκοι καταστρέφουν ολοσχερώς το χωριό Γρίβα του Κιλκίς, κλπ.
Και έρχεται και η …..
σειρά της Ίμβρου, η οποία καταλαμβάνεται υπό του ελληνικού στρατού (18 Οκτωβρίου / 1 Νοεμβρίου). Επισήμως, ο ελληνικός στόλος ελευθερώνει την Ίμβρο, στις 18 Νοεμβρίου 1912, όταν ο υποπλοίαρχος Παντελής Χορν[1] (1881-1941, γόνος Αυστριακού τραπεζίτη και της Ματίνας Κουντουριώτη[2]), απελευθέρωνε, έστω για λίγο, την Ίμβρο. Το θρυλικό «Αβέρωφ» τον αποβίβασε – επί κεφαλής 130 ναυτών – στην νήσο, την οποία και κατέλαβε αναλαμβάνοντας την προσωρινή διοίκησή της. Η Ίμβρος ζει λίγα χρόνια ελευθερίας… Το χρονικό διάστημα 1912-1922 είναι «τα χρόνια της λευτεριάς» όπως τα λεν οι Ίμβριοι. Αντιπρόσωποι της νήσου, κατά την ελληνική επιστροφή της ήσαν οι Θ. Ντάκος, Σ. Καλλιπολίτης, Π. Λαζαρίδης και Χ. Τηγάνης.
Αλλά η Ίμβρος τον χειμώνα του 1912 είχε υποστεί ζημιές, και εκ του δριμύος χειμώνος και εξ αιτίας ενός σεισμού, που μόλις είχε συμβεί στην περιοχή του ΒΑ Αιγαίου…
Ακολουθεί η (3 Δεκεμβρίου) η «Ναυμαχία της Έλλης», και εν σειρά η «Ναυμαχία της Λήμνου» (5 Ιανουαρίου 1913), η απελευθέρωση των Ιωαννίνων (21/2)…
Παρ’ όλ’ αυτά, στην Ίμβρο, εν μέσω των ταραγμένων χρόνων, συστήνεται επιτροπή με επί κεφαλής τον τότε μητροπολίτη της, Πανάρετο, και τους Θ. Ντάκο, Γ. Βασιλειάδη και Γ. Ζαφειράκη η οποία συγκέντρωσε και απέστειλε, μέσω του διοικητού Π. Χορν, προς τον ναύαρχο του Στόλου του Αιγαίου, Π. Κουντουριώτη[3], 12.000 δρχ. «όπως τας διαθέση όπου δη»…
Θυμίζω, ότι το 1912 η Ίμβρος είχε 9.207 κατ. όλους κι όλους – όλοι Έλληνες! Τότε δεν υπήρχαν καθόλου μωαμεθανοί ή άλλοι στην νήσο (βλ. βιβλίο της Jeanne Stephanopoli). Τότε λειτουργούσαν 10 ελληνικά σχολεία, στα οποία εδίδασκαν 19 διδάσκαλοι και φοιτούσαν 1.000 Έλληνες μαθητές! Η ελληνική ομογένεια – και κατ’ επέκτασιν το Πατριαρχείο – το 1912 ήταν ιδιοκτήτης 11.555 ακινήτων! Όλα αυτά επιβεβαιώνονται και από άλλες στατιστικές γαλλικές.
Σαν να μην έφθανε η προσφορά των Ιμβρίων της Ίμβρου, και οι Ίμβριοι της Αιγύπτου, με επί κεφαλής τον Αθ. Λαγόπουλο, συγκέντρωσαν άλλα τόσα (άλλες 12.000 δρχ.) και τις απέστειλαν στην πόλη των Αθηνών «δια τας εθνικάς ανάγκας»…
Λίγο μετά κηρύσσεται ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος (19/6)…
«Μικρή σε έκταση, μα μεγάλη σε ελληνική ψυχή και στην ελληνική ιδέα» χαρακτήρισε την Ίμβρο μετά απ’ αυτό η εφημερίδα «Εμπρός» (26.3.1913), η οποία έκλεινε την είδηση με την εξής πρόταση: «Ούτω η μικρά Ίμβρος εξετέλεσε πλουσιοπαρόχως και αύτη κατά το ενόν το προς την μεγάλην πατρίδα καθήκον αυτής, προκαλέσασα ούτω δικαίως τα συγχαρητήρια και των αρμοδίων αρχών και του απανταχού ελληνισμού»…

Λεκάκης Γ. «Ίμβρος παιπαλόεσσα», εκδ. «Ενδοχώρα», 2008.

(*) Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ίμβρος».

www.lekakis.com