«Ξεχασμένος» ο στρατηγικός πυλώνας εξόδου από την κρίση

Ο πρώτος πυλώνας αφορά τα δημοσιονο-οικονομικά, την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και τη διαχείριση του χρέους.

Ο δεύτερος πυλώνας αφορά τις ριζικές εναρμονισμένες και συγχρονισμένες αλλαγές στο κράτος, στο νομικό πλαίσιο και στη γραφειοκρατία, στο επιχειρηματικό περιβάλλον, στην αγορά, στην υγεία, στο ασφαλιστικό, στη δικαιοσύνη, στους θεσμούς της Δημοκρατίας, στην πάταξη της διαφθοράς, στην παιδεία.

Ο τρίτος, αφορά την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα.

Το μνημόνιο στη θεωρία και ανεπαρκώς, εστιάζει μόνο στους δυο πρώτους πυλώνες και αγνοεί παντελώς τον τρίτο. Στην πράξη όμως, η Τρόικα και η Κυβέρνηση, ως λογιστές και γραφειοκράτες χωρίς την ελάχιστη δημιουργικότητα, ασχολήθηκαν και ασχολούνται μόνο με τη μείωση του ελλείμματος, εφαρμόζοντας οριζόντια, κοινωνικά άδικα, οικονομικά αδιέξοδα και υφεσιακά μέτρα.

Το μόνο δηλαδή που έκαναν και κάνουν είναι η μείωση των μισθών και των συντάξεων και η αύξηση των φόρων και των τιμολογίων των υπηρεσιών του κράτους προς τους πολίτες. Αντίθετα, δεν υπάρχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα στην πάταξη της φοροδιαφυγής, της εισφοροδιαφυγής, της δασμοδιαφυγής και της διαφθοράς. Έτσι, εκτός της ύφεσης, η ανεργία, η φτώχεια και η εξαθλίωση, επιδεινώνονται. Ταυτόχρονα, οι χειρισμοί σχετικά με το χρέος ήταν ανεπαρκείς και μη αποτελεσματικοί, αφού το ύψος του «κουρέματος», τα επιτόκια, ο χρόνος αποπληρωμής και η μη σύνδεσή του με την ανάπτυξη της οικονομίας δεν εξασφαλίζουν την οριστική αντιμετώπισή του.

Στο δεύτερο πυλώνα, το μνημόνιο προβλέπει αρκετές αποκαλούμενες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες και ανεπαρκείς είναι αλλά και στην πράξη ελάχιστες υλοποιήθηκαν. Για παράδειγμα, στο κράτος που απαιτούνται ριζικές αλλαγές στις δομές, στη γραφειοκρατία, στις σύγχρονες τεχνολογίες, στο μάνατζμεντ, στην κουλτούρα, στο εργασιακό κλίμα και στη διοίκηση ανθρωπίνου δυναμικού, δεν υπάρχει καμία ουσιαστική βελτιωτική αλλαγή. Το μόνο που έγινε και με λάθος οριζόντιο τρόπο, ήταν κάποιες χιλιάδες απολύσεις, οι οποίες εκτός από κάποιο μικρό άμεσο όφελος στις δαπάνες, όχι μόνο δεν οδηγεί σε βελτίωση αλλά αντίθετα χειροτερεύει τη λειτουργία του. Επίσης, ως παράδειγμα, το επιχειρηματικό περιβάλλον επιδεινώθηκε λόγω της αύξησης των φόρων, του κόστους της ενέργειας και άλλων δημόσιων υπηρεσιών, καθώς και της πολιτικής ασάφειας και αβεβαιότητας.

Η κυβέρνηση και η Τρόικα «ξέχασαν» εντελώς το τρίτο πυλώνα της ανάπτυξης ο οποίος συνδέεται άμεσα και είναι κρίσιμος για τα δημοσιοοικονομικά τη αντιμετώπιση του χρέους, της ανεργίας, της φτώχειας και της κοινωνικής συνοχής. Οι δανειστές, χωρίς ίχνος αλληλεγγύης και σεβασμού προς τον Ελληνικό λαό και εγκλωβισμένοι στη αδιέξοδη αντίληψη του νεοφιλελευθερισμού, αγνόησαν αυτόν τον κρίσιμο πυλώνα για τη έξοδο της χώρας από την κρίση, με αποτέλεσμα να οδηγήσουν τη χώρα σε ύφεση που ξεπέρασε και αυτό της Αμερικής του 1929.

Οι Ελληνικές κυβερνήσεις δεν διαμόρφωσαν και κατά συνέπεια δεν διαπραγματεύθηκαν ένα συγκεκριμένο και ποσοτικοποιημένο σχέδιο βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων μέτρων για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την ανάπτυξη. Ενδεικτικά βραχυπρόθεσμα μέτρα ενός τέτοιου σχεδίου μπορεί να είναι η χρηματοδότηση και η υλοποίηση δημοσίων και ιδιωτικών έργων στις υποδομές, η έναρξη μεγάλων επενδυτικών σχεδίων (π.χ. μαρίνες, τουριστικές κατοικίες), η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και των εξαγωγών, η υποστήριξη των ανέργων για άμεσες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες στους παραδοσιακούς τομείς (π.χ. αγροτικός) και στις σύγχρονες τεχνολογίες καθώς και η ενίσχυση των παραγωγικών επενδύσεων στην ενέργεια και στις υπηρεσίες. Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα αφορούν την ανάπτυξη της χώρας στους τομείς που μπορεί να δημιουργήσει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα με ποιοτικά, διαφοροποιημένα και υψηλής προστιθέμενης αξίας για συγκεκριμένα τμήματα της παγκόσμιας αγοράς.

Τα αποτελέσματα των εγκληματικών λαθών στον πρώτο πυλώνα, η έλλειψη ουσιαστικών αποτελεσμάτων στο δεύτερο πυλώνα και η παντελής έλλειψη του τρίτου πυλώνα είχαν ως συνέπεια την εκτόξευση της ανεργίας, τη μετανάστευση επιστημονικού δυναμικού, τη φυγή μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων από την Ελλάδα, την παντελή έλλειψη ελληνικών και ξένων παραγωγικών επενδύσεων, τη φτώχεια, την εξαθλίωση και την αποσύνθεση του παραγωγικού ιστού και της κοινωνίας ταυτόχρονα και βεβαίως την αδυναμία αντιμετώπισης του χρέους και την υποχρεωτική αναδιάρθρωση του στο άμεσο μέλλον.

Δυστυχώς, παρόλα αυτά τα εμφανή και αναμενόμενα αποτελέσματα και παρά την αποδοχή των εγκληματικών λαθών από την Τρόικα, η Κυβέρνηση συνεχίζει την πολιτική των οριζόντιων, κοινωνικά άδικων και οικονομικά αναποτελεσματικών μέτρων χωρίς να διαμορφώνει, να προτείνει και να διαπραγματεύεται συγκεκριμένα μέτρα στον τρίτο πυλώνα. Αν αυτή η πολιτική δεν αλλάξει τότε η πορεία της χώρας προς τον πάτο θα συνεχισθεί. Η δυναμική από μέσα προς τα έξω , δηλαδή της φυγής επιστημονικού δυναμικού και επιχειρήσεων θα συνεχισθεί. Ταυτόχρονα δυναμική από έξω προς τα μέσα θα ξεκινήσει με την έννοια, ότι ξένοι θα έρθουν να αγοράσουν, σε εξευτελιστικές τιμές, επιχειρήσεις, παραλίες, ενέργεια, υποδομές πανεπιστήμια, νοσοκομεία κλπ. Δυστυχώς απέναντι σε αυτό το σενάριο τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έχουν να προτείνουν ένα ρεαλιστικό, εθνικό, στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο ανασυγκρότησης και αλλαγής πορείας προς ένα καλύτερο μέλλον.

Έτσι με αυτό το σενάριο η χώρα σε είκοσι χρόνια θα υπάρχει αλλά θα είναι μια ξένη χώρα.

* Καθηγητής, Συγγραφέας και Πρόεδρος του κόμματος «Κοινωνία Αξιών»

Πηγή: www.skai.gr