ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ «Βλέπουν» τα κοιτάσματα στον ελληνικό βυθό

Το νορβηγικό σκάφος αντί να σαρώσει την περιοχή σε μια διεύθυνση ακολουθούσε σπειροειδή πορεία. Αυτή η τεχνική βελτιώνει την εικόνα στην περίπτωση πολύπλοκης γεωλογικής δομής. Για τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογανανθράκων ρυμουλκούσε (συνήθως 24) σωλήνες φωρατών, μήκους μέχρι και 20 χλμ.

Σε διεθνές φόρουμ τον ερχόμενο Μάιο θα παρουσιαστούν τα θετικά δεδομένα, όπως αποτιμώνται ήδη, τα οποία …
έχουν προκύψει μέχρι τώρα από τις σεισμικές έρευνες για την ύπαρξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου, που πραγματοποίησε το σκάφος «Nordic Explorer» της νορβηγικής Petroleum Geo-Services (PGS) στο Ιόνιο Πέλαγος και στη θαλάσσια περιοχή νότια και δυτικά της Κρήτης, προκειμένου να εκδηλωθεί και συγκεκριμένο ενδιαφέρον αγοράς τους από τις πετρελαϊκές εταιρείες.

Στην ελληνική κυβέρνηση έχει παραδοθεί αντίγραφο των αποτελεσμάτων από τις σεισμικές έρευνες που πραγματοποίησε το νορβηγικό σκάφος από τον Οκτώβριο μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, ωστόσο η λεπτομερής επεξεργασία τους έχει ξεκινήσει στις εγκαταστάσεις της εταιρείας PGS στο Λονδίνο με την επίβλεψη Ελλήνων ειδικών.

Η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δεν κρύβει την ικανοποίησή της για τις θετικές πλέον ενδείξεις -και όχι μόνο εκτιμήσεις που υπήρχαν μέχρι τώρα-, με τον υπουργό Ευάγγελος Λιβιεράτος να δηλώνει ότι «τα γεωφυσικά δεδομένα που προέκυψαν από την έρευνα του σκάφους είναι άριστα».

Με αυτά αποτυπώνονται πλέον για πρώτη φορά ευκρινείς και ενδιαφέρουσες γεωλογικές δομές-διαμορφώσεις για τον εντοπισμό πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Τις θετικές ενδείξεις των σεισμικών δεδομένων αναφορικά με την ύπαρξη πετρελαιοπιθανών κοιτασμάτων, επιβεβαιώνει μιλώντας στο «Εθνος της Κυριακής» και ο καθηγητής Γεωφυσικής και πρόεδρος του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Γρηγόρης Τσόκας, μέλος της επιτροπής που έκανε τον διεθνή διαγωνισμό για τα σεισμικά δεδομένα καθώς και γι’ αυτόν της παραχώρησης των οικοπέδων για έρευνες σε Κατάκολο, Πατραϊκό και Ιωάννινα.

Ο καθηγητής Γεωφυσικής και πρόεδρος του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Γρηγόρης Τσόκας ήταν μέλος της επιτροπής που προκήρυξε τον διεθνή διαγωνισμό για τα σεισμικά δεδομένα.

«Βρισκόμαστε σε πολύ καλό δρόμο, οι σεισμικές έρευνες προχώρησαν, με την έννοια ότι έχει περατωθεί η λήψη των δεδομένων και αυτή τη στιγμή γίνεται η επεξεργασία τους, έτσι ώστε αυτά τα δεδομένα να μπορούν να πουληθούν στις αρχές καλοκαιριού», επισημαίνει ο κ. Τσόκας, προσθέτοντας ότι «πιθανόν έως τις αρχές του νέου έτους και ίσως λίγο νωρίτερα, η Ελλάδα θα είναι σε θέση ώστε να μπορεί να βγει σε διεθνή διαγωνισμό για την παραχώρηση συγκεκριμένων οικοπέδων».

Ο διαγωνισμός παραχώρησης

Ο κ. Τσόκας εκφράζει την ελπίδα ότι η επεξεργασία θα έχει ολοκληρωθεί το καλοκαίρι ή το αργότερο μέχρι το φθινόπωρο και συμπληρώνει:«το ελληνικό κράτος θα κατατμήσει τη συγκεκριμένη περιοχή σε οικόπεδα και θα προχωρήσει σε διαγωνισμό για την παραχώρηση αυτών. Στον διαγωνισμό αυτό θα λάβουν μέρος για καθένα οικόπεδο χωριστά οι πετρελαϊκές εταιρείες», τονίζει ο κ. Τσόκας.

Οπως εκτιμά ο καθηγητής Γεωφυσικής, σύμφωνα με τις διεθνείς εξελίξεις και ανάλογα με το την ακριβή ερμηνεία των σεισμικών δεδομένων, οι επόμενες γεωτρήσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν στα επόμενα 3 με 7 χρόνια.

Σε σχέση με τις έρευνες που γίνονται στην Κύπρο, όπως σημειώνει, η Ελλάδα είναι πίσω 6 με 7 χρόνια. «Οι Κύπριοι ήταν τυχεροί. Με το πρώτο κτύπημα βρήκαν κοίτασμα», τονίζοντας ότι «συνήθως πρέπει να κάνουμε πέντε γεωτρήσεις κατά μέσο όρο για να έχουμε θετικά αποτελέσματα σε μία».

Η θαλάσσια περιοχή που ερευνήθηκε σεισμικά από το σκάφος της PGS εκτείνεται δυτικά της Κέρκυρας στο Ιόνιο μέχρι -νότια- τον μεσημβρινό που περνά από την Ιεράπετρα, καλύπτοντας μια μεγάλη έκταση 224.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, η ελληνική χερσαία έκταση είναι 132.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ο διαγωνισμός για τα σεισμικά προκηρύχθηκε στις 2/9/2011 και ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012, ενώ η PGS άρχισε τις έρευνες στο τέλος Οκτωβρίου και τις ολοκλήρωσε στα τέλη Φεβρουαρίου.

Οι έρευνες της Ελλάδας στη συγκεκριμένη περιοχή, σύμφωνα με τον κ. Τσόκα έχουν δημιουργήσει και ένα άλλο προηγούμενο, αφού την έχουν ουσιαστικά κατοχυρώσει ως Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της χώρας μας. «Από τη στιγμή που δεν υπήρξε όλα τα προηγούμενα χρόνια κάποια ενόχληση προς την ελληνική κυβέρνηση, έχουμε κατοχυρώσει τη συγκεκριμένη ΑΟΖ σε μια έκταση 224.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που καλύπτει μιάμιση φορά τη χερσαία επιφάνεια της χώρας», επισημαίνει.

Το θέμα των ερευνών για υδρογονάνθρακες στον ελληνικό χώρο απασχόλησε και συνέδριο για τα πετρελαϊκά συστήματα που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από το τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ σε συνεργασία με την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ και τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Γεωεπιστημόνων και Μηχανικών. Οπως αναφέρθηκε, αυξημένες πιθανότητες για εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στον ελληνικό χώρο υπάρχουν:

Στις θαλάσσιες περιοχές του Β. Ιονίου καθώς και σε λεκάνες του Κεντρικού και Ν. Ιονίου, όπου έγιναν οι σεισμικές έρευνες καθώς και στην περιοχή νότια της Κρήτης (Μεσογειακή Ράχη).Σε βαθείς στόχους στην Ηπειρο που δεν έχουν διατρηθεί μέχρι σήμερα.Στη λεκάνη Θερμαϊκού – Θεσσαλονίκης και σε περιοχές του Βορείου Αιγαίου.Οι περιοχές Αιτωλοακαρνανίας και Β.Δ

. Πελοποννήσου μπορούν ν’ αναβαθμιστούν εάν επιβεβαιωθούν οι βαθείς στόχοι στην Ηπειρο και το Β. Ιόνιο.Υπάρχουν επίσης πιθανότητες για εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και στις περιοχές Γρεβενών και Εβρου – Ορεστιάδας.

Οι έρευνες

Χρονοβόρες και ακριβές

Ο ΓρΗ ΓΟΡΗΣ Τσόκας ξεκαθαρίζει τα πράγματα σχετικά με τους ισχυρισμούς και τις θεωρείες διαφόρων αναφορικά με έρευνες και εντοπισμούς κοιτασμάτων, είτε από μια απλή διέλευση ενός ερευνητικού σκάφους είτε από το Διάστημα κλπ. Οι έρευνες για αναζήτηση υδρογονανθράκων γίνονται σχεδόν αποκλειστικά με μεθόδους Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής, όπως επισημαίνει, ενώ η τελική διαπίστωση της ύπαρξης, αλλά και αρχική εκτίμηση της ποσότητας και του απολήψιμου γίνεται μόνο με ανόρυξη γεώτρησης, προσθέτοντας ότι είναι μια διαδικασία εξόχως δαπανηρή που διαρκεί περίπου 5-7 χρόνια.

Οι έρευνες δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητες γιατί τα μεν καράβια που τις πραγματοποιούν είναι μεγάλου εκτοπίσματος και ρυμουλκούν (συνήθως 24) σωλήνες φωρατών, μήκους μέχρι και 20 χλμ. Επομένως χρειάζονται νότες ασφαλούς διέλευσης και τροποποίηση των σχεδίων ναυσιπλοΐας για τεράστιες περιοχές όπως έγινε τους προηγούμενους μήνες και με το νορβηγικό σκάφος στο Ιόνιο.

Σε ό,τι αφορά τις χερσαίες περιοχές, τα οχήματα παραγωγής σεισμικών κυμάτων (υδραυλικοί δονητές – συνήθως 7 σε ταυτόχρονη ταλάντωση), τα δεκάδες χιλιόμετρα των τοποθετημένων γεωφώνων και καλωδίων, οι καμπίνες καταγραφής και τα εκατοντάδες μέλη του συνεργείου μάλλον δεν μπορούν να περάσουν με τίποτα απαρατήρητα.

Σύντομα τα αποτελέσματα του διαγωνισμού παραχώρησης

Περιζήτητα τα οικόπεδα σε Κατάκολο, Γιάννενα και Πατραϊκό Κόλπο

Στη φάση κατακύρωσης των παραχωρήσεων των οικοπέδων σε Κάτακολο, Γιάννενα και Πατραϊκό Κόλπο, ώστε να προχωρήσουν οι έρευνες για την αναζήτηση κοιτασμάτων υδρογονοθράκων, βρίσκεται η ελληνική πολιτεία.

Ο διαγωνισμός προκηρύχτηκε στις 7/3/2012 και όπως λέει ο Γρ. Τσόκας, που είναι μέλος της Επιτροπής που τον διενήργησε, υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από πετρελαϊκές εταιρείες και πολύ σύντομα θα ανακοινωθούν και τα αποτελέσματα.

Στις συγκεκριμένες περιοχές είχαν γίνει σεισμικές έρευνες από το παρελθόν που έδωσαν θετικά δεδομένα ενώ σε κάποιες από αυτές έγιναν και γεωτρήσεις, όπως στα Γιάννενα, χωρίς όμως να φτάσουν στο βάθος που έπρεπε λόγω άλλων προβλημάτων (οικονομικών κλπ.)

Υπομονή και συντονισμόςΚαι εδώ, όπως σημειώνει ο Γρ. Τσόκας, θέλει υπομονή και σωστό συντονισμό των προσπαθειών. «Πρέπει να περιμένουνε αρκετά χρόνια, από 3 έως 7 χρόνια, να ανοιχτεί ικανός αριθμός γεωτρήσεων, έτσι ώστε τελικά να έχουμε αποτελέσματα». Από το 1997 μέχρι και το 2009 οι έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων στη χώρα μας είχαν σταματήσει, με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος, αλλά σήμερα «το νερό έχει μπει στο αυλάκι» όπως λέει.

Στον σωστό δρόμο«Βρισκόμαστε στον δρόμο που ακολουθούν όλες οι χώρες παγκοσμίως που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν ή εκμεταλλεύονται ήδη κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Ακολουθούμε τον σίγουρο δρόμο. Ευτυχώς μέχρις στιγμής φαίνεται ότι ο δρόμος αυτός δεν είναι αναστρέψιμος» λέει, επισημαίνοντας ότι απαιτείται σταθερότητα και νηφαλιότητα στις αποφάσεις, οι οποίες σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να παίρνονται εν θερμώ.

«Κάθε βήμα στην πετρελαϊκή βιομηχανία γίνεται με πολύ σκεπτικισμό, γιατί είναι μια επιχείρηση υψηλού ρίσκου και επενδύονται πολλά λεφτά.

Μια γεώτρηση σε θαλάσσιο περιβάλλον κοστίζει κοντά στα 100 εκατ. ευρώ και σε χερσαίο κοντά στα 15-20 εκατ., μπορεί και παραπάνω», προσθέτει.

ETHNOS – InfoGnomon