Μικρός «θησαυρός» τα δημοτικά ιατρεία

Ευχαριστημένοι πολλοί πολίτες, από τον ανασφάλιστο μετανάστη ώς τον ασφαλισμένο σε ταμείο μη συμβεβλημένο με τον δήμο

Της Ελενας Kαρανατση

Στην αναγέννηση των δημοτικών ιατρείων με την παροχή πληρέστερων υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης στοχεύει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς η λειτουργία τους από το 1991 μέχρι σήμερα είχε ατονήσει και υποβαθμιστεί σε μεγάλο βαθμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το 1991 είχαν πραγματοποιηθεί 120.000 επισκέψεις στα δημοτικά ιατρεία του Δήμου Αθηναίων, το 2006 ο αριθμός μειώθηκε στις 70.000 και τρία χρόνια μετά υπήρξε μια σχετική ανάκαμψη, με τις επισκέψεις να ανέρχονται σε περισσότερες από 80.000.

Το στοίχημα για την ανασυγκρότησή τους συνδέεται άμεσα με το…
.

μετασχηματισμό των επτά δημοτικών ιατρείων (Δήμος Αθήνας) σε Κέντρα Υγείας αστικού τύπου ύστερα από την προγραμματική σύμβαση που είχε υπογραφεί μεταξύ του υπουργείου Υγείας και του δήμου το 2007, η οποία ανανεώθηκε πρόσφατα με τη νέα ηγεσία του υπουργείου.

Το σχέδιο για τα νέα ιατρεία είναι φιλόδοξο, καθώς προβλέπει σημαντική αύξηση του προσωπικού. «Σήμερα εργάζονται 60 γιατροί στα δημοτικά ιατρεία, ενώ με τη μετατροπή τους σε αστικά Κέντρα Υγείας ο αριθμός τους αναμένεται να φτάσει τους 150», λέει στην «Κ» ο κ. Παύλος Θεοδωράκης, πρόεδρος του Οργανισμού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων.

Διαφοροποίηση στο ωράριο
Ειδικότερα, στόχος είναι να ενταχθεί πλήρως ο θεσμός του γενικού οικογενειακού γιατρού, όπως επίσης και πολυκλαδικές ομάδες επιστημόνων (π. χ. κοινωνικοί λειτουργοί, φυσικοθεραπευτές, διαιτολόγοι, επισκέπτες υγείας). Καίρια διαφοροποίηση από τα σημερινά δημοτικά ιατρεία θα υπάρξει στο ωράριο. Μέχρι σήμερα, τα ιατρεία ήταν ανοιχτά από τις 8 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα και συχνά από το μεσημέρι και έπειτα δεν υπήρχαν γιατροί των προβλεπόμενων ειδικοτήτων, ενώ τα νέα Κέντρα Υγείας θα λειτουργούν επί 24ώρου βάσεως. Επίσης, οι νέες δομές θα εξοπλιστούν με σύγχρονα ιατρικά μηχανήματα με βασική στόχευση την πρόληψη τεσσάρων μορφών καρκίνου (στήθους, τραχήλου της μήτρας, προστάτη και παχέος εντέρου). «Τα νέα Κέντρα Υγείας θα διαθέτουν ψηφιακό μαστογράφο και ακτινολογικό, ώστε να μπορούν οι ασθενείς να υποβάλλονται σε περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις», επισημαίνει στην «Κ» ο κ. Θεοδωράκης.

Οι ελλείψεις προσωπικού και υποδομών είχαν οδηγήσει το θεσμό στην απαξίωση και τους πολίτες να αναζητούν γιατρούς βασικών ειδικοτήτων, οι οποίοι δεν υπήρχαν. «Παλαιότερα είχαμε τρεις χειρουργούς, αλλά και παιδιάτρους. Σήμερα, εκτός από γυναικολόγο, καρδιολόγο, παθολόγο, οδοντίατρο και δερματολόγο, δεν καλύπτονται άλλες ειδικότητες. Τουλάχιστον να είχαμε έναν παιδίατρο», λέει στην «Κ» διοικητική υπάλληλος δημοτικού ιατρείου στο κέντρο της Αθήνας.

Παρ’ όλα αυτά, στο βαθμό που έχουν τη δυνατότητα και παρά τους όποιους περιορισμούς τους, τα δημοτικά ιατρεία (στο λεκανοπέδιο σχεδόν κάθε δήμος έχει και από ένα) δεν έχουν απογοητεύσει όσους τα επισκέπτονται, από τον ανασφάλιστο μετανάστη μέχρι τον ασφαλισμένο σε ταμείο μη συμβεβλημένο με τον δήμο. «Δεν έχω παράπονο. Οσες φορές έχω έρθει στο δημοτικό ιατρείο έχω εξυπηρετηθεί, είτε για συνταγογραφήσεις είτε για εξετάσεις», λέει στην «Κ» κάτοικος Πετραλώνων. Για τις άρτιες εγκαταστάσεις και τη χωρίς ταλαιπωρία εξυπηρέτηση στα ραντεβού κάνει λόγο κάτοικος Χολαργού για το ιατρείο του δήμου της περιοχής. Ωστόσο, αν και η πόρτα των ιατρείων είναι ανοιχτή σε όλους για εξετάσεις, δεν συνταγογραφούνται φάρμακα παρά μόνο στους ασφαλισμένους στον ΟΓΑ, το ΤΥΔΚΙ και στα ταμεία των ΔΕΚΟ, ενώ πρόσφατα άρχισαν να εξυπηρετούνται και ασφαλισμένοι του ΟΠΑΔ.

Στην περιφέρεια
Και αν στην Αθήνα, οι ιατροί των δημοτικών ιατρείων αμείβονται είτε ως μόνιμοι υπάλληλοι είτε ως συμβασιούχοι, στην περιφέρεια η δουλειά τους κινείται συχνά στο πνεύμα του εθελοντισμού. Οπως έχει επισημάνει σε σχετική ομιλία του ο πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής και Αλληλεγγύης της ΚΕΔΚΕ, κ. Σίμος Δανιηλίδης, «τα δημοτικά ιατρεία λειτουργούν με αποκλειστική πρωτοβουλία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και συχνά βασίζονται στην εθελοντική προσφορά των συνεργαζόμενων γιατρών και του παραϊατρικού προσωπικού, καθώς δεν υπάρχουν πόροι ή πρόβλεψη για χρηματοδότηση».

Από την πλευρά της, η δημοτική παράταξη «Ανοιχτή Πόλη» κάνει λόγο για «ανεπαρκή ενημέρωση σχετικά με τα δημοτικά ιατρεία, με αποτέλεσμα πολλοί να στερούνται των υπηρεσιών από άγνοια».

Τα δημοτικά ιατρεία παρέχουν μια δέσμη βασικών υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης. Ειδικότερα, παρέχουν υπηρεσίες υγείας που δεν απαιτούν εισαγωγή στο νοσοκομείο, υποδομές για την εξασφάλιση και τη διαχείριση όλων των ιατρικών πληροφοριών και δεδομένων του πληθυσμού, οικογενειακό προγραμματισμό, προληπτική οδοντιατρική και φροντίδα, μετα-νοσοκομειακή φροντίδα και αποκατάσταση -παρακολούθηση χρονίων πασχόντων, δωρεάν εργαστηριακές εξετάσεις (γενική αίματος, γενική ούρων, ΤΚΕ, χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, ουρία, ουρικό οξύ, σάκχαρο, Παπ τεστ).

Η ιστορία τους από το 1930 έως σήμερα
Το 1914 ο Ελευθέριος Βενιζέλος θεσπίζει ως υποχρεωτικό το μέτρο της δημοτικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Το 1930 συστήνεται από τον Δήμο Αθηναίων η πρώτη οργανωμένη δημοτική υγειονομική υπηρεσία με τρία κεντρικά ιατρεία και έξι λαϊκά σε όλη την πόλη. Μέχρι το 1935 διατηρούνται μόνο τα λαϊκά ιατρεία για μία – δύο ώρες την ημέρα. Την περίοδο της Κατοχής επιχειρείται η αναβίωση της υγειονομικής υπηρεσίας του δήμου και των δημοτικών ιατρείων και το 1943 λειτουργούν ένα υγειονομικό κέντρο στην πλατεία Ψυρρή και 9 λαϊκά ιατρεία. Η έλλειψη μέσων και αρμοδιοτήτων οδηγεί την προσπάθεια στο κενό. Το 1946 τα ιατρεία γίνονται 12 και εξυπηρετούν συνολικά 415.071 ασθενείς!

Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 τα δημοτικά ιατρεία λειτουργούν άλλοτε αναβαθμισμένα και άλλοτε υποβαθμισμένα και τελικά κλείνουν επί χούντας. Ο θεσμός αναβιώνει το 1987 με τίτλο «Συμβουλευτικοί Σταθμοί».

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι μετανάστες κατακλύζουν τα ιατρεία, τα οποία αντί να αναβαθμιστούν για να αντιμετωπίσουν τη νέα κατάσταση, εμφανίζουν σημάδια «παρακμής».

Το 1994 γίνεται η τελευταία προσπάθεια προς κατοχύρωση των δημοτικών ιατρείων, η οποία φτάνει στο δημοτικό συμβούλιο, αλλά μένει ατελής. Το 2007 υπογράφεται προγραμματική σύμβαση μεταξύ του υπουργού Υγείας Δημ. Αβραμόπουλου και του δημάρχου Αθηναίων κ. Νικ. Κακλαμάνη για την αναβάθμιση των δημοτικών ιατρείων του δήμου της Αθήνας σε αστικού τύπου Κέντρα Υγείας.