ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ;

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία σήμερα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης, καταναλωτικής και επιχειρηματικής…
δηλαδή η έλλειψη οικονομικού κλίματος. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ενισχύθηκε ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο λόγω ανάκαμψης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη σήμερα βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο από το 2009. Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα αυξήθηκε στις 98,2 μονάδες τον Φεβρουάριο από 95,3 μονάδες τον προηγούμενο μήνα. Όμως, καταγράφεται σημαντική απόκλιση ανάμεσα στις προσδοκίες των καταναλωτών και σε αυτές των επιχειρήσεων για ένα ακόμη μήνα. Σχεδόν σε όλους τους επιμέρους επιχειρηματικούς τομείς καταγράφεται μείωση των προσδοκιών την ίδια στιγμή που αντιθέτως, η καταναλωτική εμπιστοσύνη βελτιώνεται. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ενισχύεται σχεδόν 20 μονάδες και διαμορφώνεται στο υψηλότερο σημείο της τελευταίας εξαετίας. Αντίστοιχη επίδοση του δείκτη αυτού είχε σημειωθεί τον Οκτώβριο του 2009, δηλαδή αμέσως μετά τις αντίστοιχες βουλευτικές εκλογές. Στην έρευνα του Φεβρουαρίου του ΙΟΒΕ και ενώ το διάστημα εκπόνησης της έρευνας δεν ήταν ακόμη σαφές το πλαίσιο µιας δυνητική συμφωνίας µε τους Ευρωπαίους εταίρους μας παρ’ όλα αυτά οι προσδοκίες των πολιτών βελτιώθηκαν σημαντικά τόσο για τα οικονομικά της χώρας όσο και για τα οικονομικά των νοικοκυριών.

Από τι όμως ακριβώς αποτελείται η επιχειρηματική εμπιστοσύνη και για ποιο λόγο δεν μπορεί να ενισχυθεί; Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη είναι ένα μέτρο, για το πώς διάφοροι παράγοντες μπορούν να ενισχύσουν ή να βλάψουν τις πιθανότητες της επιχείρησης να επιτύχει. Ένας από τους παράγοντες που συνήθως να αναφέρεται σε κάθε συζήτηση για το επιχειρηματικό κλίμα είναι η φορολογία. Πιστεύεται γενικά ότι η μείωση των εταιρικών φόρων είναι πιο ευνοϊκή για τις επιχειρήσεις συνολικά. Αυτό διότι, ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αρχίσουν τις επιχειρήσεις με τις λιγότερες δυνατές πάγιες επιβαρύνσεις που θα κληθούν να καταβάλλουν. Μείωση της φορολογίας στα εταιρικά κέρδη σημαίνει περισσότερα κέρδη τα οποία μπορεί να επενδυθούν εκ νέου σε μια άλλη δραστηριότητα. Η μείωση της εταιρικής φορολογίας, είναι ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα στο οποίο μπορούν να ανταγωνίζονται ολόκληρα κράτη (ακόμα και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης) μεταξύ τους προκειμένου τελικώς να προσελκύσουν επιχειρήσεις από το εξωτερικό (ενδεικτικά η Βουλγαρία και η Ιρλανδία έχουν φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων 10%, ενώ εμείς έχουμε 25%).

Κατά τη σύγκριση του επιχειρηματικού κλίματος των χωρών σε όλο τον κόσμο, τα αντίστοιχα νομικά συστήματα διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο. Παράγοντες που περιλαμβάνουν, πχ, πόσο καλά προστατευμένα είναι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας την και φυσικά την ταχύτητα της απονομής της δικαιοσύνης τηρώντας τον νόμο, με τον ίδιο τρόπο έναντι όλων φυσικά. Δυστυχώς η χώρα μας χρόνια τώρα, για διάφορους λόγους, δεν επιτυγχάνει ικανοποιητικούς δείκτες στην ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης ούτε στην μείωση της πολυνομίας.

Κρίσιμο εννοείται είναι και αν υπάρχει ή δεν υπάρχει σημαντική κρατική διαφθορά. Ενώ ένα διεφθαρμένο σύστημα, είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα σε ορισμένες «τυχερές» μεμονωμένες επιχειρήσεις, αντικατοπτρίζεται σαν ένα πολύ κακό πράγμα για τις επιχειρήσεις συνολικά, δεδομένου ότι μειώνει τα πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις που ανταγωνίζονται νομίμως έναντι εκείνων που επιλέγουν να συμβαδίζουν με την διαφθορά. Οι επιχειρήσεις που παράγουν όντως τα καλύτερα προϊόντα, έχουν το καλύτερο μάρκετινγκ και που επιτυγχάνουν πιο αποτελεσματικές τιμές για τα προϊόντα τους, χάνουν το συγκριτικό τους πλεονέκτημα και το κίνητρο τους για καινοτομία εάν εισβάλλει στην αγορά, διαρκώς, η μεταβλητή της διαφθοράς.

Η επιχειρηματικό εμπιστοσύνη επηρεάζεται επίσης από τη διαθεσιμότητα των πόρων. Αυτό περιλαμβάνει, την εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού, αν το εκάστοτε εργατικό πλαίσιο καθιστά ευκολότερο ή δυσκολότερο να προσληφθεί προσωπικό και δυστυχώς (από κοινωνική άποψης) την ευκαμψία του εργατικού κόστους και πόσο εύκολο είναι να απολυθεί το εν λόγω προσωπικό. Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης για ενίσχυση του εργατικού πλαισίου στην χώρα μας, παρότι θεωρείται κοινωνική επιταγή και δικαιοσύνη από τους πολίτες, επιδεινώνουν σημαντικά το επιχειρηματικό κλίμα εφόσον αυξάνουν το επιχειρηματικό κόστος. Και αυτό διότι το συνολικό κόστος απασχόλησης ενός εργαζομένου στην Ελλάδα παραμένει υψηλότατο, παρότι στα χέρια του εργαζομένου καταλήγουν πολύ λίγα χρήματα.

Υπάρχουν επίσης επιπτώσεις, που έχουν να κάνουν με τα παραγωγικά μηχανήματα, ας πούμε πόσο εύκολο είναι να πάρει κανείς πίστωση για να αγοράσει παραγωγικό εξοπλισμό, πόσο εύκολο είναι κανείς να εισάγει ή να λάβει άδεια για τον συγκεκριμένο εξοπλισμό κ.ο.κ.. Στις μεταποιητικές δραστηριότητες ειδικότερα, υπάρχει μια πολύ σημαντική επίδραση από το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος, του νερού και του φυσικού αερίου, η οποία μπορεί να εξαρτάται από το πόσο ανταγωνισμός υπάρχει στις εν λόγω αγορές προκειμένου οι πόροι αυτοί να παρέχονται σε ικανοποιητικές τιμές στην παραγωγή. Δυστυχώς σε κρίσιμους εξαγωγικούς κλάδους της οικονομίας μας που παράγονται αγαθά κυρίως με ενέργεια, το κόστος ενέργειας αγγίζει το δυσθεώρητο 50% του συνολικού κόστους παραγωγής. Σημαντικά είναι φυσικά τα θέματα των πιστώσεων και της ρευστότητας από τις τράπεζες. Πολλές δραστηριότητες εκ φύσεως (παράγεις σήμερα, πουλάς αύριο, εισπράττεις μεθαύριο) χαρακτηρίζονται από σημαντικές ανάγκες φθηνών πιστώσεων για να χρηματοδοτήσουν την καθημερινή λειτουργία τους. Συνεπώς η διαρκώς επιδεινωμένη ρευστότητα της χώρας, τους τελευταίους μήνες, έχει φυσικά αντίκτυπο πέραν όλων των άλλων και στο επιχειρηματικό κλίμα.

Το ρυθμιστικό πλαίσιο φυσικά μπορεί να παίξει μεγάλο ρόλο. Κατά κανόνα, όσο λιγότερη ρύθμιση υπάρχει, τόσο καλύτερη πιστεύεται ότι είναι μια χώρα για τις επιχειρήσεις. Όσες λιγότερες αδειοδοτήσεις και συναλλαγές με το δημόσιο υπάρχουν, τόσο καλύτερα. Οι συναλλαγές με το δημόσιο παραμένουν πολλές μέχρι σήμερα, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες, κυρίως λόγων της συναρμοδιότητας πολλών δημοσίων υπηρεσιών για παρεμφερή θέματα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μέσα σε ένα μήνα ένας επιχειρηματίας μπορεί να έρθει σε επαφή με την Περιφέρεια, το Δήμο, την Εφορία, το ΙΚΑ, το ΤΕΒΕ (νυν ΟΑΕΕ), τον ΟΑΕΔ, την Επιθεώρηση Εργασίας, το οικείο Επιμελητήριο και το Τελωνείο και σίγουρα θα ξεχνάμε κάτι. Ένα άλλο ζήτημα που πάσχουμε ως χώρα, είναι η συνέπεια και συνέχεια της διοίκησης και η σταθερότητα των πολιτικών του κράτους, ανεξαρτήτως Κυβερνήσεων και εκλογικών αναμετρήσεων. Κανείς επίδοξος επιχειρηματίας όταν καταρτίζει το πλάνο του δεν θέλει και δεν μπορεί να υπολογίζει ότι αυτό που σήμερα ισχύει, ίσως να μην ισχύει αύριο η σε ένα έτος η σε τρία έτη από σήμερα, ή πολύ χειρότερα αυτό να κοστίζει κάτι άλλο σε φόρους η να μην επιτρέπεται πλέον ως δραστηριότητα.

Το επιχειρηματικό κλίμα επομένως βασίζεται σε συστημικούς παράγοντες, όπως τους κανονισμούς και τις πολιτικές και όχι τόσο στην πραγματική απόδοση των επιχειρήσεων σήμερα ή σε άλλους μεταβλητούς παράγοντες, όπως το αν υπάρχει ή δεν υπάρχει μια ύφεση στην οικονομία. Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ως οικονομία και κοινωνία λοιπόν είναι ότι οι προσδοκίες των επιχειρήσεων δεν συμβαδίζουν με τις προσδοκίες των καταναλωτών. Αισιοδοξώντας ότι όλα θα πάνε καλά τους επόμενους μήνες, κάτι που μπορούμε να αποδώσουμε σίγουρα στην νέα Κυβέρνηση είναι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών. Κατανοούμε την προσπάθεια της Κυβέρνησης να ανακουφίσει τους πολίτες, ωστόσο πρέπει να αναζητηθούν οι πολιτικές που δεν θα θίγουν την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων μακροπρόθεσμα. Πρέπει να ευοδωθεί και να ενισχυθεί το κλίμα της εμπιστοσύνης για τις επιχειρήσεις με τις κατάλληλες πολιτικές, άμεσα. Διαφορετικά κινδυνεύουμε στους επόμενους μήνες να τονωθεί μόνο η καταναλωτική ζήτηση, χωρίς όμως να συμβαδίσει η αύξηση της παραγωγής από τις επιχειρήσεις μας, με αύξηση συνεπώς των εισαγωγών μας και εν τέλει εκ νέου μείωση της ανταγωνιστικότητα μας ως οικονομία και των μισθών μας στο όχι πολύ μακρινό μέλλον.

ithesis.gr