Όταν η ανθρώπινη βλακεία συναντά την νεοφιλευλεύθερη επέλαση

την θεμελίωση τους. Το κράτος αφού έχει ισομοιράσει την ευθύνη τις οικονομικής κρίσης, άρχισε να θέτει και νέους όρους για την υπέρβαση αυτής της κρίσης. Η νέα νοοτροπία που αναπτύσσεται μετά την αφομοίωση και την εσωτερίκευση αυτής της ευθύνης από τα παντός είδους φιλήσυχα και ειρηνοποιά κοινωνικά υποκείμενα είναι η προσπάθεια διαχείρισης αυτής της κρίσης και η υποκατάσταση του κράτους εκεί που ηθελημένα απουσιάζει.

Αυτή είναι η μια όψη του νομίσματος που ορίζει την επαναστατικότητα σαν εργαλείο διαχείρισης της κρίσης και ως το χρύσωμα του χαπιού στην αρρώστια του συστήματος και όχι σαν μια πρακτική για την ανατροπή του. Αυτή είναι όμως η μια όψη του νομίσματος.

Εθελοντισμός και ανθρώπινη βλακεία

Η άλλη όψη του νομίσματος που πραγματώνεται πάνω στην ηλιθιότητα και λειτουργεί περισσότερο σαν μια μορφή ψυχοθεραπείας είναι ηκατευθυνόμενη αποβλάκωση. Αυτή δεν καλείται να διαχειριστεί την υπάρχουσα κρίση αλλά καλείται να αποβλακώσει και τον τελευταίο ζωντανό περιτυλίγοντάς τον με σερπαντίνες, χρώματα και μπουκάλια αναψυκτικών για την διάσωση της φώκιας στη Χονολουλού. Παραδείγματα ταξικά ασυνείδητων υποκειμένων με ψυχοτραυματικούς συνδέσμους ηλιθιότητας όπως οιατενίστας και οι ΜΚΟ ή οι φοιτητικοί οργανισμοί που μαζεύουν τις τσίχλες από τα παγκάκια περισσεύουν.

Οι λοβοτομημένοι είναι αρκετοί μόνο που δεν υπάρχουν περιθώρια για χαζοχαρούμενα παιδάκια που δεν ξέρουν που να ξοδέψουν το παραπάνω χαρτζιλίκι που τους έδωσε ο μπαμπάς. Δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλους ψυχασθενικούς που επειδή είχε τελειώσει το τσάι από φύκι Νεκράς Θάλασσας ή η ζεστή σοκολάτα με τριμμένη ταραμοσαλάτα αποφάσισαν να βγούν στο δρόμο και να βαφτίζουν το μάζεμα τσίχλας από παγκάκια σε προσπάθεια ενασχόλησης με τα κοινά. Και για να τελειώνουμε.

Το να ξύνεις τσίχλες από τα πεζοδρόμια ή να καθαρίζεις τοίχους από τις αφίσες τη στιγμή που στο διπλανό στενό πεθαίνει κόσμος και δε λες κουβέντα γι’ αυτό δεν είναι ακτιβισμός. Είναι κοινωνική αφασία. Και σε κάνει να φαίνεσαι απάνθρωπος. Και κτήνος. Τα τετ-α-τετ με τον Καμίνη ο οποίος λέει δημόσια ότι οι ατενίστας είναι η αγαπημένη του ομάδα πολιτών δεν είναι ακτιβισμός, είναι ψυχιατρική νόσος. Το να ντύνεις με πουλόβερ τα δέντρα στην πλατεία Κλαυθμώνος, εκεί που ο Καμίνης τα Χριστούγεννα του 2011 είχε ξηλώσει τα παγκάκια για να μην κοιμούνται εκεί οι άστεγοι, ενώ το 2012 βρέθηκαν σε κάδους σκουπιδιών δίπλα στο Δημαρχείο πεταμένες κουβέρτες, ρούχα και παιχνίδια που είχαν συγκεντρωθεί για άπορα παιδιά με τον Καμίνη να δηλώνει ότι τα πέταξαν γιατί ήταν τόσα πολλά που δε χωρούσαν στις αποθήκες του δήμου, δεν είναι ακτιβισμός.

Είναι το σύνδρομο της Στοκχόλμης.Και καθώς αλλάζουν οι λέξεις αλλάζουν και οι έννοιες, αλλάζει και η κοινωνική αφομοίωση των εννοιών. Οι ατενίστας λοιπόν βαφτίζονται ακτιβιστές όπως οι Χρυσαυγίτες βαφτίζονται αγανακτισμένοι πολίτες, όπως η αλλοτρίωση του κέντρου και το rethinkAthens βαφτίζονται εξευγενισμός, όπως οι κοινωνικοί αγωνιστές βαφτίζονται τρομοκράτες, όπως ο Θεοφίλου βαφτίζεται ένοχος, όπως τα σχέδια για την Λαμπεντούζα βαφτίζονται σχέδια διάσωσης.

Νεοφιλελεύθερη επέλαση και Εθελοντισμός-Βλέπε TEDx

Ας περάσουμε όμως τώρα στον άρδην νεοφιλελεύθερο εθελοντισμό και την διαστρεβλωμένη έννοια του εθελοντισμού που προωθούν τα απανταχού αφεντικά για να εκμεταλλευθούν ημιμαθή παιδάκια που ψάχνουν μια κοινωνική διέξοδο. Mια καλυμμένη μορφή στυγνής εκμετάλλευσης που προωθείται με το με το επιχείρημα της απόκτησης εμπειρίας και προϋπηρεσίας είτε σε μεγάλες εταιρείες, είτε σε δικηγορικά γραφεία ή ακόμη -και ως επί το πλείστον- σε Μ.Κ.Ο, η εργοδοτική πλευρά επιλέγει να απασχολεί ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού της αμισθί με κάποιες ίσως στοιχειώδεις παροχές, περνώντας μάλιστα αυτή την τακτική ως αυτονόητη και απαραίτητη.

Μπορούμε να εστιάσουμε στο φαινόμενο TEDx,το οποίο είναι το παράδειγμα που καθρεφτίζει ιδεολογικά όλες τις παραπάνω τακτικές αποπροσανατολισμού απο την καθημερινόητα βαφτίζοντας μιζέρια όσους αντιτάσσονται στην νεοφιλελεύθερη επέλαση. Οι διοργανωτές του ΤΕDxπροσπαθούν να μας πείσουν ότι μια αχτίδα αισιοδοξίας έχει αρχίσει να ξεπροβάλλει. Πρόκειται για μια ιδέα του αρχιτέκτονα Ρίτσαρντ Σαούλ Γούρμαν, ο οποίος στα μέσα της δεκαετίας του ’80 ξεκίνησε την οργάνωση συνεδρίων με θέμα «Ιδέες που αξίζει να διαδοθούν». Το 2001, ο εκδότης Κρις Άντερσον αγόρασε τα δικαιώματα της διοργάνωσης και μετέτρεψε τις μέχρι τότε σκόρπιες συναντήσεις στη σφιχτή λειτουργία μιας Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης. Η Κοινωνία των Πολιτών, έρχεται για ακόμα μια φορά, ως Μεσσίας, να μας γλιτώσει από το τέλμα των παραδοσιακών δομών.

Η περιγραφή του ιδανικού ομιλητή αυτού του αφήνει λίγες αμφιβολίες για τον προσανατολισμό αυτού του event και η θεοποίηση της επιχειρηματικότητας και του ιδιωτικού τομέα σαν τους μοναδικούς τομείς προόδου και ευημερίας (ανεξάρτητα από τις κοινωνικές και τις περιβαλλοντολογικές συνέπειες) μας προϊδεάζουν για το ποιόν των ομιλητών. Τις υποψίες μας έρχεται να επιβεβαιώσει και ο αμερικανός Νικ Χανάουερ, ο οποίος το 2012, κατήγγειλε ότι λογοκρίθηκε και η ομιλία του δεν ανέβηκε ποτέ στον ιστότοπο της διοργάνωσης, γιατί αναφερόταν στην οικονομική ανισότητα των ΗΠΑ και τις καταστροφικές συνέπειες που είχαν οι φοροαπαλλαγές του μεγάλου κεφαλαίου στο σύνολο της οικονομίας.

Ένα άλλο παράδειγμα ομιλητή που μας υποδεικνύει τον ρόλο που ήρθε να διαδραματίσει το TEDxείναι αυτό του Ματθαίου Γιωσαφάτ, ο οποίος είναι κατά πολλούς ο επιφανέστερος εκ των ψυχαναλυτών στην Ψωροκώσταινα. Η επιλογή του Γιωσαφάτ δεν ήταν τυχαία καθώς μαθαίνουμε από το βιβλίο του «Μεγαλώνοντας μέσα στην ελληνική οικογένεια», πως οι μπαχαλάκηδες (sic) είναι ψυχικώς διαταραγμένα παιδιά των Βορείων Προαστίων που οι μαμάδες τους δεν τα θήλασαν και δεν τα αγάπησαν όσο έπρεπε στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, με αποτέλεσμα να εκθρέψουν ένα μίσος για την κοινωνία, το οποίο και εξωτερικεύουν με το να σπάνε τράπεζες και… γήπεδα.

Η ομιλία του είχε ως κεντρικό νόημα την Παγκάλια ρήση «Μαζί τα φάγαμε». Ο στοχαστής Γιωσαφάτ μίλησε για μια κοινωνία σε διάλυση, χωρίς να αναφέρεται στις οικονομικές προεκτάσεις του όλου προβλήματος. Περιγράφει μια κατάσταση ανομίας (όχι φυσικά από την πλευρά του κράτους και της εξουσίας), όπου οι βασικές παθογένειες της κοινωνίας αφορούν τονυπερκαταναλωτισμό και την απουσία ομαδικού πνεύματος. Αυτή τη δεύτερη έρχεται να διορθώσει το TEDx, που μπορεί να μας βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.

Αξίζει τώρα να αναφέρουμε ότι το αντίτιμο της εισόδου στoΤEDxAcademyανέρχεται στα 50 ευρώ ενώ το αντίτιμο της εισόδου σε ένα TEDxeventανέρχεται στα 65 ευρώ. Στα πλαίσια της διοργάνωσης αυτής θεσπίστηκε και ένα νέο εισιτήριο, του δωρητή-χορηγού, στην τιμή των 200 €, ενώ υπάρχουν διάφορα «επίπεδα» συνδρομής που κυμαίνονται από 3.750$ για την απλή συμμετοχή έως και 125.000$, ποσό που σας χρήζει «ευεργέτη». Τέλος, αν δεν θέλετε να περιμένετε με τον λαουτζίκο μέχρι να ανέβουν κάποια από τα πολυπόθητα βίντεο με ομιλίες στο You Tube, μπορείτε να παρακολουθήσετε ζωντανά ένα συνέδριο, για το συμβολικό ποσό των 600$, ενώ τα δύο κοστίζουν 1.000$.

Όσον αφορά τους εθελοντές που τρέχουν από πίσω όλη την διοργάνωση, πάντα με το προκάλυμμα της ανιδιοτελούς προσφοράς, της υποτιθέμενης κοινωνικής αλληλεγγύης, αυτοί αναδεικνύονται, όπως πάντα τελικά, σε προνομιακά «θύματα» εργασιακής εκμετάλλευσης. Η εύλογη απορία που δημιουργείται, εφόσον πρόκειται για μη κερδοσκοπικό οργανισμό, ο οποίος δεν πληρώνει τους ομιλητές, δουλεύει ως επί το πλείστον με εθελοντές, υποστηρίζεται από ένα ιδιαίτερα εκτενές δίκτυο χορηγών (εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, πολυεθνικές, αλυσίδες καταστημάτων σίτισης, εφημερίδες, ξενοδοχεία, τράπεζες, αυτοκινητοβιομηχανίες ακόμα και πρεσβείες), είναι τοπού διοχετεύονται τα χρήματα που προκύπτουν από όλα αυτά τα είδη συνδρομών;

Το TEDxπάντως δεν μένει μόνο εκεί. Η πρωτοβουλία Human Grid που προωθεί, αφορά τη χαρτογράφηση των εθελοντικών οργανώσεων και των συλλογικών πρωτοβουλιών, προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι πολίτες να ξέρουν που μπορούν να απευθυνθούν για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Φυσικά, οι περισσότερες από τις θέσεις όπου κάποιος μπορεί να προσφέρει αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του, δεν αφορά την πραγματική προσφορά σε αναξιοπαθούντες συνανθρώπους μας ή στη διάσωση του περιβάλλοντος αλλά στην εξοικονόμηση πόρων των ίδιων των ΜΚΟ (γραμματειακή υποστήριξη, τηλεφωνικά κέντρα, στελέχωση γραφείων κλπ).

Και αν η απλή καταγραφή των εθελοντικών οργανώσεων σε ένα διαδικτυακό χάρτη, φαίνεται σχετικά αθώα, δεν συμβαίνει το ίδιο με το workshop εκπαίδευσης ΜΚΟ για την αξιοποίηση των εθελοντών τους, που διοργάνωσε το Volunteer4Greece, μια διαδικτυακή πλατφόρμα αναζήτησης εθελοντικής εργασίας. Είναι πασιφανές πως το TED περνά στην επόμενη πίστα: από την απλή προώθηση της ιδέας του εθελοντισμού, στη δημιουργία της αντίστοιχης φάμπρικας.

Γιατί στην Ελλάδα των 1.345.387 (καταγεγραμμένων) ανέργων, είναι μιζέρια, σπατάλη δημιουργικών δυνάμεων, ακόμα και ένδειξη αντικοινωνικής συμπεριφοράς των πολιτών να διεκδικούν θέσεις εργασίας, αξιοπρεπή αμοιβή και όρους εργασίας, συλλογικές συμβάσεις εργασίας αλλά δεν είναι επουδενί ντροπή και πλήρης υποταγή στα συμφέροντα των κάθε είδους αφεντικών, η διαφήμιση της δωρεάν εργασίας και τα προγράμματα εκπαίδευσης των πολύ συχνά κρατικοδίαιτων και κατά τα άλλα Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για την εύρεση και την αξιοποίηση δωρεάν ανθρώπινου δυναμικού. Όχι. Αυτό είναι φρέσκο, χαρούμενο, ακομπλεξάριστο, τρέντι.

Υ.Γ. Οι πληροφορίες για το TEDx πάρθηκαν από το freequencyradio.wordpress.com και αξίζει να ανατρέξετε εκεί για περισσότερες πληροφορίες.

To κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε και στην εφημερίδα Άπατρις στο τεύχος Απριλίου 2014.

postin.gr