ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Γραφει η Αναστασία Μήλιου, Δικηγόρος παρ’Εφέταις*

Η μεγαλή οικονομική κρίση που πλήττει τις μικρομεσαίες επιχείρησεις τα τελευταία χρόνια από την μια και το μεγαλό ποσοστό της ανεργίας από την άλλη έχει οδηγήσει την πλειοψηφία των απλήρωτων εργαζομένων σε αδιέξοδο.

Οι εργοδότες εκμεταλλευόμενοι το φόβο και την ανασφάλεια των υπαλλήλων τους μην τυχόν και χάσουν την δουλειά τους, τους αμοίβουν με έναντι ποσά της κανονικής αμοιβής τους, προχωρούν σε εκβιαστικές μειώσεις μισθών και οικειοθελείς παραιτήσεις, χωρίς καταβολή αποζημίωσης με το δόλωμα του εγγράφου της απόλυσης ώστε να μη χαθεί και το δικαίωμα επιδόματος από τον ΟΑΕΔ.

Οι περισσότεροι υπάλληλοι αγνοούν τα δικαιώματα που τους παρέχει ο νόμος ακόμα κι έτσι όπως έχουν καταστρατηγηθεί απο τα μνημόνια.

Το βασικότερο που πρεπει να γνωρίζουν όλοι οι εργαζόμενοι υπάλληλοι και εργάτες είναι ότι το δικαίωμα να διεκδικήσουν τα δεδουλεύμενα τους, δηλαδή μισθούς, διαφορές απο μισθούς, διάφορα επιδόματα, δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, υπερωρίες, υπερεργασία και ρεπό, είναι πενταετές. Δηλαδή σήμερα ο κάθε εργαζομένος μπορεί να διεκδικησει τους μισθούς που δεν του έχουν καταβληθεί από 1-1-2010 ενώ από την 1-1-2016 θα μπορεί να ζητήσει τους μισθους από 1-1-2011.

Μισθοί προηγούμενων ετών έχουν παραγραφεί και δεν μπορούν να αναζητηθούν με κανέναν τρόπο.

Και ναι μεν οι υπερεργασίες και υπερωρίες έχουν πρακτικά καταργηθεί για τα τελευταία χρόνια, όμως για τα χρόνια που ίσχυαν, μπορούν ακόμα να διεκδικηθούν και σε τέτοια περίπτωση οφείλονται κανονικά.

Το συνηθέστερο μέσο διαμαρτυρίας των απλήρωτων εργαζομένων είναι η γνωστή επίσχεση εργασίας. Το πρώτο βήμα είναι η με κοινοποίηση εξωδίκου, γνωστοποίηση στον εργοδότη, ότι ο εργαζόμενος δεν θα εργαστεί μεχρί να του καταβληθούν τα οφειλόμενα δεδουλευμένα αφού η εργασιακή σχέση είναι παροχή υπηρεσίων έναντι αμοιβής.

Η επσχέση εργασίας μπορεί να έχει μεγάλη διάρκεια και δεν θεωρείται από μόνη της καταγγελία της σύμβασης εργασίας.

Άλλος τρόπος είναι η καταγγελία στην κατά τόπο αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας. Ο εργοδότης καλείται εντός προθεσμίας να δικαιολογήσει ή να αποδείξει τον λόγο που είναι υπερήμερος έναντι του υπαλλήλου του.

Η επιθεώρηση εργασίας σχηματίζει φάκελο που αποστέλνει στην Εισαγγελία και απο κει αν υπάρχουν ποινικά αδικήματα, ενεργοποιείται η αυταπάγγελτη διαδικάσια κι ο εργοδότης έχει να αντιμετωπίσει και τις αντίστοιχες ποινικές κατηγορίες.

Η καταγγελία στην Επιθέωρηση Εργασίας όπως και η κοινοποίηση του εξωδίκου αποτελούν όχληση η οποία σε περίπτωση αγωγής, αποτελεί την εναρκτήρια ημερομηνία για την επιδίκαση των τόκων υπερημερίας.

Το βασικότερο δε μέσο άμυνας του εργαζόμενου είναι η αγωγή στο καθ’υλην αρμόδιο δικαστηριο. Οι εργατικές διαφορές λόγω της φύσης της υπόθεσης πάντοτε έχουν σύντομες ημερομηνίες δικασίμου καθώς και έκδοση απόφασης.

Με την εργατική αγωγή, ο εργαζόμενος ζητεί όλους τους οφειλόμενους μισθούς των τελευταίων πέντε ετών, τις υπερωρίες και την υπερεργασία, την εργασία Σαββάτου και Κυριακής, τα επιδόματα, τις διαφορές από νόμιμους και καταβαλόμενους μισθούς, τα δώρα, τα ρεπό και πολλά άλλα αναλόγως το είδος της εργασίας και την συλλογική σύμβαση στην οποία ανήκει. Αδιαφορο είναι αν η σύμβαση εργασίας είναι έγγραφη ή προφορική.

Ο εργαζόμενος έχει το δικαίωμα με την αγωγή να καταγγείλει την εργασιακή σχέση και να ζητήσει τη νόμιμη αποζημίωση ή να καταγγείλει ως άκυρη και καταχρηστική την τυχόν απόλυσή του και να ζητήσει μισθούς υπερημερίας.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν είναι υποχρεωτικό με την αγωγή για δεδουλευμένα να γίνει και καταγγελία της σύμβασης εργασίας. Μπορεί δηλαδή να ζητήσει τους μισθούς του και τα οφειλόμενα χωρίς να καταγγείλει την εργασιακή του σύμβαση, χωρίς δηλαδή να σταματήσει να εργαζέται για τον ίδιο εργοδότη. Από την άλλη τυχόν καταγγελία της σύμβασης από τον εργοδότη λόγω της κατάθεσής μιας τέτοιας αγωγής είναι καταχρηστική και άκυρη.

Η έκδοση της απόφασης και η κύρηξη της εκτελεστής σηματοδοτεί την έναρξη της αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος της περιουσίας του οφειλέτη-εργοδότη για είκοσι χρόνια.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι εργοδότης που έχει φροντίσει σήμερα να μην έχει περιουσία στο όνομα του, αλλά μπορεί να αποκτήσει σε βάθος χρόνου, θα μπορεί ακόμα και τότε να κληθεί να πληρώσει τα οφειλόμενα.

Δηλαδή τα δεδουλευμένα όταν δεν διεκδικούνται, παραγράφονται εντός της πενταετίας, όταν όμως έχουν βεβαιωθεί σε μία δικαστική απόφαση, τελεσίδικη και αμετάκλητη, τότε η οφειλή τους από τον εργοδότη διαρκεί μία εικοσαετία.

Οι τρόποι αναγκαστικής εκτέλεσης ειναι πολλοί και επιλέγεται ο πιο πρόσφορος ανάλογα της περίστασης. Μπορεί να γίνει εκτέλεση σε ακίνητα, κινητα μεγάλης αξίας (π.χ. αυτοκίνητα, μηχανημάτα, υπολογιστές κ.τλ.) ή σε τραπεζικούς λογαριασμούς, έσοδα της επιχείρησης που προέρχονται από τρίτους (π.χ. μισθώματα κ..τλ.)

Αναστασία Χρ. Μήλιου

Δικηγόρος Παρ’Εφέταις Αθηνών

Τηλ. 6945-028153,

e-mail: natmil@otenet.gr, www.legalaction.gr