Η απρόσμενη εξέγερση των Ιταλών μικροαστών …

Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος

Η οικονομική κρίση και οι δυσβάσταχτες πολιτικές λιτότητας, διατρέχουν ολάκερο τον Ευρωπαϊκό Νότο και δρομολογούν μέρα με την μέρα όλες…

τις «αναγκαίες» προϋποθέσεις για την γενικότερη ανάφλεξη στην γηραιά ήπειρο, με απρόβλεπτες συνέπειες για την πολιτική και οικονομική της σταθερότητα, αλλά και την προοπτική και το μέλλον της, ως ενιαίος πολιτικός συνασπισμός. Είναι εμφανές ότι οι ιέρακες της ευρωζώνης, αλλά και ο απερίστα-λτος γερμανικός ηγεμονισμός, δρέπουν τα επίχειρα των κοινωνικά ανάλγητων πολιτικών της μονοδιάστατης λιτότητάς τους και πολύ γρήγορα θα
κληθούν να λιογοδοτήσουν στους λαούς της Ευρώπης, για τις ασπόνδυλες και σφόδρα επικίνδυνες πολιτικές τους επιλογές.

Πριν λίγες μέρες έκσπασε στην Ιταλία το κοινωνικό κίνημα της 9-ης Δεκεμβρίου, με
σύμμετρα κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά, όπως των δικών μας κινημάτων που
δρομολόγησαν απο την Πλατεία Συντάγματος, την πτώση της πολιτικά παράλυτης και
παραδομένης στις επιταγές της τρόικας κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου. Για να
αποδειχθεί άξιος διάδοχός της, με τις εθελόδουλες και πρόθυμες στα κελεύσματα της κ-ας
Μέρκελ επιλογές της και η σημερινή εθνοσωτήριος δικομματική των Σαμαρά-Βενιζέλου. Που
αναπότρεπτα θα έχει σε λίγο καιρό την ανάλογη πολιτική τύχη, απο την κοινωνική οργή και
την απαξίωση του εκπτωχευμένου πλέον ελληνικού λαού. Χιλιάδες λοιπόν εξοργισμένων
και αγανακτισμένων Ιταλών πολιτών, ξεχύθηκαν στους δρόμους για να διατρανώσουν την
εκχυλίζουσα οργή τους απέναντι στην κοινωνική και οικονομική τους ισοπέδωση, απο τις
βάρβαρες φιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας, που εφαρμόζει η κυβέρνηση Λέττα. Πρόκειται
για άλλοτε οικονομικά προοδευμένους και ακμάζοντες ιταλούς πολίτες, μικρομεσαίους,
ελεύθερους επαγγελματίες και μικροβιοτέχνες, που συνεθλίβησαν απο την βάρβαρη και
μονοδιάστατη λιτότητα στην Ιταλία και βλέπουν το μέλλον και την κοινωνική τους προοπτι-
κή, να γκρεμίζονται απο τα στυγνά και αδυσώπητα προτάγματα του ακραίου νεοφιλελευ-
θερισμού. Και πολύ περισσότερο ακόμα, παράλληλα με την κοινωνική τους περιθωριοποίη-
ση και οικονομική συντριβή, να μην έχουν πολιτική εκπροσώπηση στο σημαδεμένο υπάρχον
πολιτικό πεδίο της Ιταλίας και χωρίς την συμμετοχή τους, να αναπαράγεται το πολιτικό
σύστημα εις βάρος τους.

Σε ένα τέτοιο ευδιάπλαστο πολιτικό πεδίο, με την Ιταλική Αριστερά αποσβολωμένη απο την
απρόβλεπτη αυτή εξέλιξη του κινήματος των Πλατειών, αλλά και συνάμα επφυλακτική για
την «καθαρότητα» των πολιτικών στοχεύσεών του στην γειτονική Ιταλία, η καιροφυλακτού-
σα ιταλική ακροδεξιά, βρίσκει πρόσφορο έδαφος να αίρει πολιτική ισχύ και να δυναμώσει
την πολιτική της παρουσία, απο την απόγνωση και την ηθική απελπισία των αγανακτισμέ-
νων Ιταλών. Ομως το φαινόμενο αυτό όντας πολιτικά πολυδύναμο, ενεργοποίησε και
απελευθέρωσε και άλλες κοινωνικές δυνάμεις, που έστω και με άλλα ιδεολογικά χαρακτηρι-
στικά απο τους κινηματίες των ιταλικών Πλατειών, δεν ανέχονται πλέον τις βάρβαρες
πολιτικές λιτότητας της κυβέρνησης Λέττα. Ιταλοί φοιτητές του Πανεπιστημίου της Ρώμης,
περισσότερο πολιτικά ριζοσπαστικοποιημένοι απο τους εξεγερμένους μικροαστούς και σε
αντίθεση μάλιστα με αυτούς, μπήκαν και αυτοί στο παιχνίδι της εξέγερσης και απέπεμψαν
υπουργούς που θα μιλούσαν στο Πανεπιστήμιο. Στο ίδιο μήκος κύμματος εκφράζοντας
σφόδρα την αντίδρασή τους, στην ιδιωτικοποίηση των σπουδών τους και στην εγκαθίδρυση
ενός σκληρού και νεοφιλελεύθερου προγράμματος στην ανώτατη παιδεία, παρεμπόδισαν
την επίσκεψη τόσο του ιταλού πρωθυπουργού, όσο και του προέδρου της ιταλικής
δημοκρατίας στο πανεπιστήμιο της Ρώμης.

Είναι αδιάγνωστες οι συνέπειες και οι πολιτικές εξελίξεις απο την εξέγερση των ιταλών
μικραστών-μικρομεσαίων. Όπως αδιάγνωστες υπήρξαν απο τα κινήματα των Πλατειών των
Indignados στην Μαδρίτη το 2011, εν συνεχεία σε ευρωπαϊκές πόλεις, για να φτάσουν οι
κραδασμοί και στην δική μας Αθήνα, όπου και δρομολόγησαν την κατάπτωση της παραπαί-
ουσα και «ακυβέρνητης» κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου. Όμως γεννώνται μείζονα
ερωτήματα για τό πόσο αληθινά μπορούν να λειτουργήσουν πολιτικά, αυτά τα κοινωνικά
κινήματα των Πλατειών, όταν τις συγκροτημένες πολιτικές θέσεις και κοινωνικές διεκδική-
σεις, έρχονται να υποκαταστήσουν η ψυχολογία του όχλου και η χαοτική και μηδενιστική
λογική «όλοι εναντίων ολων». Ιστορικά μέχρι σήμερα, πέρα απο την καταλυτική τους
επίδραση στις αλλαγές του πολιτικού πεδίου στο οποίο επέδραμαν, τα κινήματα αυτά δεν
δικαιώθηκαν. Κυοφόρησαν αδιαμφισβήτητα σπουδαίες πολιτικές ζυμώσεις και κοινωνικές
αλλαγές, στα μισά του δρόμου όμως ως κοινωνικά κινήματα χάθηκαν. Γιατί όταν η άμορφη
μάζα υποκαθιστά τον συνειδητοποιημένο λαό, τότε τα πολιτικά αποτελέσματα όσο οξύ και
καταλυτικό χαρακτήρα και αν έχουν, παραμένουν πρόσκαιρα. Το μείζον πολιτικό ζητούμενο
για τον λαό, είναι να χειραφετηθεί πολιτικά απέναντι στις εξελίξεις, να προτάξει θέσεις,
να αντιδράσει με δημοκρατικό ήθος δυναμικά και προπαντός μέσα απο μορφοποιημένες
διαυγείς πολιτικές θέσεις, να έχει διάρκεια και συνέπεια. Μόνον τότε μπορεί το λαϊκό κίνημα
να έχει αποτελέσματα και να δρομολογήσει δημοκρατικές αλλαγές διακυβέρνησης. Δεν είναι
έτσι ζητούμενο μέσα απο τις πρόσκαιρες – χωρίς ποτέ να υποβαθμίζεται πολιτικά η σημασίας
τους – εξεγέρσεις των πλατειών, να αφουγκραστεί το «σύστημα» τα κατώτερα και καταπιε-
σμένα στρώματα της κοινωνικής πυραμίδας, αλλά να διαμορφωθεί ένα μαζικό, συγκροτημέ-
νο και αποτελεσματικό λαϊκό κίνημα. Μέσα στο χάος που προξενεί η βάρβαρη επέλαση των
νοεφιλελεύθερων προταγμάτων, δημιουργείται πρόσφορο έδαφος για να συναντηθούν η
λαϊκή αγανάκτηση με την κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης. Και το γεγονός αυτό σήμερα
αντικατοπτρίζει το κοινωνικό προφίλ και την πολιτική κουλτούρα των περισσότερων
ευρωπαϊκών χωρών, ιδίως του ευρωπαϊκού Νότου. Μάλιστα για την Ιταλία που εν προκειμέ-
νου μιλάμε, αυτή η όψη είναι ένας σημαντικός δείκτης της κοινωνικής μας εκπόρευσης.

Συνεπώς κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει την πολιτική δυναμική που εγκλείει το όλο
φαινόμενο της εξέγερσης των Ιταλών μικροαστών, ανεξαρτήτως του αν θα κινδυνεύει με
τέτοια χαρακτηριστικά να «σβήσει» στον πολιτικό βηματισμό του, μήτε και να εκφυλίσει
τον γνήσιο πολιτικό χαρακτήρα του, ερμηνεύοντάς το στενά με κλισέ λογικές τύπου «είναι
λαϊκιστικές εξάρσεις, που εκτρέφονται με την βία», πολύ περισσότερο δε, να επιστρατεύσει
για την καταστολή και πολιτική εκμηδένισή του, αυταρχικές μεθόδους, με τις κρατικές
αρχές ασφαλείας. Η πλειονότητα της πολιτικής τάξης στην Ιταλία, προεξαρχούσης της
πολιτικής ελίτ, έσπευσε να υποβαθμίσει και ευτελίσει πολιτικά το κίνημα των Ιταλών
μικροαστών, με τέτοιες μεθοδολογίες. Είναι όμως πιθανό με την κοντόθωρη και πολιτικά
στείρα αυτή λογική, να ενδυναμώσει ζωτικά το κίνημα και να το αναπαραγάγει σε πολύ
πιο ισχυρές πολιτικά μορφές του. Και επειδή βεβαίως δεν λείπει ποτέ ο Μάρτης απο την
Σαρακοστή, άδραξε την ευκαιρία και ο πολιτικά λησμονημέμος Σίλβιο Μπερλουσκόνι, για να
ξαναπλασαριστεί μέσα στην αναμπουμπούλα, στο πολιτικό παιχνίδι.

Απο άκρου εις άκρον σε ολάκερη την Ευρώπη, με αιχμή της πολιτική έντασης τον κοινωνικά
και οικονομικά καθημαγμένο ευρωπαϊκό Νότο, ζούμε μια πολιτική κοσμογονία, που άλλοτε
εκφέρεται με ζωντανές και δυναμικές κινηματικές εκφράσεις και άλλοτε με υπόγεια αλλά
πολύ δυναμικά και αποτελεσματικά κοινωνικά ρεύματα, που και αυτά αποτυπώνοται
αδρά στις εκλογικές αναμετρήσεις όπου λαμβάνουν χώρα. Αλοίμονο στις παραπαίουσες
σήμερα, αντιδραστικές ευρωπαϊκές διακυβερνήσεις, που δεν ακούνε την κλαγγή της
ιστορίας. Θα καταρρεύσουν σαν δίκαιος γρόνθος. Και μαζί τους όλα τα παρηκμασμένα και
σεσηπότα κοινωνικά και πολιτικά σύμβολα που τις στηρίζουν. Όπως κάποτε έγινε και με την
φεουδαρχία…