Η ιστορία του PKK από το 1978 μέχρι σήμερα

Το PKK (Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν) είναι μια Κουρδική αυτονομιστική οργάνωση που από το 1984 έχει κηρύξει τον ένοπλο αγώνα ενάντια στο τούρκικο κράτος, με στόχο ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν και την παραχώρηση πολιτικών και πολιτισμικών ελευθεριών στους Κούρδους της Τουρκίας. Η οργάνωση ιδρύθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1978 στο χωριό Φις, κοντά στο Λίτζε, με….
αρχηγό τον Αμπντουλάχ Οτζαλάν. Η ιδεολογία του PKK είναι ένα μίγμα επαναστατικού κομμουνισμού και κουρδικού εθνικισμού. Αυτή τη στιγμή η οργάνωση φέρεται να μετρά στις τάξεις της 7.000 με 10.000 μαχητές, ενώ σύμφωνα με έρευνες, η υποστήριξη από τον κουρδικό πληθυσμό της περιοχής για το κίνημα είναι μεγάλη, αυξάνοντας των αριθμό των ετοιμοπόλεμων Κούρδων στη Νοτιοανατολική Τουρκία σε 30.000. Όλα αυτά έρχονται σε αντίθεση με την επίσημη τούρκικη άποψη ότι το PKK αποτελείται από λίγα άτομα. Από στρατιωτική σκοπιά, το PKK έχει στη Νοτιοανατολική Τουρκία, τη βόρεια Συρία και τα δυτικά σύνορα του Ιράκ, ολόκληρες απελευθερωμένες περιοχές υπό τον έλεγχό του, όπου δεν υπάρχει η παραμικρή τουρκική ή άλλη διοίκηση. Σε αυτές τις περιοχές – λένε οι ειδικοί – το PKK έχει φτιάξει κατάσταση ανάλογη με εκείνη που είχαν δημιουργήσει τη δεκαετία του 1960 οι Βιετκόνγκ στο Νότιο Βιετνάμ, και τις χρησιμοποιεί σαν ορμητήρια και βάσεις για εξοπλισμό.

Το PKK ιδρύθηκε το 1978 από μια ομάδα Κούρδων αυτονομιστών με επικεφαλής τον Οτζαλάν, και ρήγορα αναπτύχθηκε στο μεγάλο κουρδικό πληθυσμό της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Επηρεαζόμενο από μια ριζοσπαστική μαρξιστική ιδεολογία, άρχισε γρήγορα να συγκρούεται με ακροδεξιές ομάδες της Τουρκίας, όπως οι Γκρίζοι Λύκοι. Το 1979, το PKK προσπάθησε να δολοφονήσει τον Κούρδο φύλαρχο Μεχμέτ Τσελάι Μπουτσάκ, που συνεργαζόταν με τις τουρκικές αρχές και καταπίεζε τους Κούρδους αγρότες στην περιοχή. Η απόπειρα δολοφονίας απέτυχε, αλλά έκανε μεγάλη και θετική εντύπωση στον κουρδικό πληθυσμό, που μισούσε τον Μπουτσάκ, και προσέλκυσε πολλούς Κούρδους στο κίνημα.

Το πραξικόπημα του Κενάν Εβρέν το 1980 στην Τουρκία, έθεσε το κίνημα σε νέο στάδιο. Πολλοί Κούρδοι αγωνιστές φυλακίστηκαν, αποκεφαλίστηκαν ή διέφυγαν στη Συρία. Στις 10 Νοεμβρίου του 1980, το PKK μαζί με την αρμένικη οργάνωση ASALA ανέλαβαν την ευθύνη για τη βομβιστική επίθεση στην τούρκικη πρεσβεία του Στρασβούργου. Το ASALA και το PKK έχουν από τότε συνεργαστεί σε πολλές επιθέσεις εναντίον της Τουρκίας.

Το 1984 το κίνημα μεταλλάχτηκε σε παραστρατιωτική οργάνωση, χρησιμοποιώντας στρατόπεδα εκγύμνασης στη Γαλλία, και εξαπέλυσε το πρώτο μπαράζ βομβιστικών επιθέσεων κατά τούρκικων κυβερνητικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων και άλλων κρατικών υπηρεσιών. Η οργάνωση πήρε μια λιγότερο συγκεντρωτική μορφή, αναλαμβάνοντας αποστολές στη Γαλλία, τη Γερμανία και το Βέλγιο, εκτός από την Τουρκία και το Ιράκ.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η οργάνωση σταμάτησε να έχει το πάνω χέρι στις επιχειρήσεις, μιας και η Συρία – κάτω από πιέσεις από την Τουρκία – σταμάτησε σιγά-σιγά την υποστήριξή της στην οργάνωση. Το κίνημα κατέφυγε σε επιθέσεις αυτοκτονίας. 15 τέτοιες επιθέσεις “καμικάζι” πραγματοποιήθηκαν, και σε 11 περιπτώσεις οι βομβιστές ήταν γυναίκες.

Το 1996, η τούρκικη κυβέρνηση του Μεσούτ Γιλμάζ άρχισε μαζικές εκκαθαρίσεις και αντίποινα κατά του κουρδικού πληθυσμού, με χιλιάδες αμάχους νεκρούς. Το 1999 ο Οτζαλάν συνελήφθη στο Ναϊρόμπι μετά από πολύμηνο ανθρωποκυνηγητό, σε μια επιχείρηση που συνεργάστηκαν η CIA, η Μοσάντ, η τούρκικη ΜΙΤ και η ΕΥΠ, με τις γνωστές συνομιλίες που βγήκαν προσφάτως, όπου ο τότε υπουργός εθνικής άμυνας Θ. Πάγκαλος, μαζί με ανώτατα στελέχη του ΓΕΣ, συζητούν την παράδοση του Οτζαλάν στους Τούρκους, κάτω από την πίεση των Αμερικάνων. Ο Οτζαλάν καταδικάστηκε σε θάνατο από τούρκικο δικαστήριο, αλλά η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια, επειδή ήταν πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και η Τουρκία ήξερε ότι αν σε μια τόσο πολύκροτη υπόθεση θανάτωνε έναν πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα υπήρχε ποτέ περίπτωση να γίνει μέλος της ΕΕ, όπως επιθυμούσε. Ο Οτζαλάν είναι ακόμα φυλακισμένος στις φυλακές του Ιμραλί, σε ένα από τα τρομερά τούρκικα “λευκά κελιά” και όπως ομολόγησε ο ίδιος, έχει υποστεί βασανισμούς. Το 2004 η Αμερικάνικη Υπηρεσία Οικονομικών Ελέγχων πάγωσε όλες τις καταθέσεις που ανήκαν στην οργάνωση, μιας και για την Αμερική, την ΕΕ, την Τουρκία αλλά και την Ελλάδα, το PKK είναι καταχωρημένο ως “τρομοκρατική οργάνωση”. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 το τούρκικο κράτος άρχισε να δίνει κάποιες ελευθερίες στους Κούρδους, αλλά ο “λαϊκός πόλεμος” που είχε κηρύξει το PKK ενάντια στο τούρκικο κράτος το 1984 και σταμάτησε το 1999 με τη σύλληψη του Οτζαλάν, συνεχίζεται ακόμα πιο δριμύς από το 2004 και μετά. Εκείνη τη χρονιά, το PKK επιτέθηκε σε ένα κονβόι αμερικάνικων οχημάτων στο κατεχόμενο Ιράκ, και σκότωσε έναν τουλάχιστον αμερικάνο στρατιώτη.

Η ιδεολογία του PKK είναι ένας ριζοσπαστικός Μαρξισμός που τείνει στον επαναστατικό Μαοϊσμό, και πολλοί από τους ηγέτες της οργάνωσης προέρχονται από την Ντεβ-Γκεντς (Επαναστατική Νεολαία) της δεκαετίας του 1970, της οποίας αρχηγός ήταν ο μεγάλος αγωνιστής Ιμπραήμ Καϊπάκαγια (1949-1973) που εκτελέστηκε από τις τούρκικες αρχές σε ηλικία μόλις 24 χρόνων. Σε αυτή την Επαναστατική Νεολαία ανήκε και ο Οτζαλάν, ο Μουράτ Καραϊλάν, και άλλοι μετέπειτα ηγέτες του PKK. Oι στόχοι της οργάνωσης είναι η απελευθέρωση των Κούρδων από τον τούρκικο ιμπεριαλισμό, κάτι που το επιδιώκουν με τη στρατηγική του “λαϊκού πολέμου”, δηλαδή του επαναστατικού ανταρτοπολέμου όπως τον εμπνεύστηκε ο Μάο Τσε Τουνγκ, σε τρεις φάσεις (“όταν ο εχθρός επιτίθεται, εγώ κρύβομαι. Όταν ο εχθρός στρατοπεδεύει, εγώ τον σφυροκοπώ. Και όταν ο εχθρός υποχωρεί, εγώ τον καταδιώκω”). Αυτή η τακτική έφερε τη νίκη στους Κινέζους κομμουνιστές στον Εμφύλιο το 1949, στους Βιετκόνγκ στον πόλεμο του Βιετνάμ, και στους Κουβανούς του Κάστρο και του Τσε Γκεβάρα. Αυτή είναι η τακτική που ακολουθεί το PKK στον ανταρτοπόλεμο ενάντια στο τούρκικο κράτος. Το κίνημα στην αρχή έβλεπε εαυτόν ως κομμάτι της παγκόσμιας κομμουνιστικής επανάστασης, αποζητώντας αυτονομία για τον κουρδικό λαό. Σήμερα ο Οτζαλάν κατά δηλώσεις του πιστεύει στην “ομοσπονδιακή δημοκρατία”. Στη δεκαετία του 1990 το PKK συνεργαζόταν με πολλές άλλες ριζοσπαστικές αριστερές οργανώσεις με στόχο τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν στην Τουρκία, το Ιράκ και το Ιράν. Το 2005 δολοφονήθηκε στην Αυστρία ο Χασάν Οζέν, κύριο στέλεχος του PKK που ήθελε να φύγει από το κίνημα, και οι υπηρεσίες πιστεύουν ότι το PKK ευθύνεται για τη δολοφονία του. Το 2005 δολοφονήθηκε επίσης ο Χικμέτ Φιντάν, που ήθελε να φτιάξει ένα λιγότερο βίαιο κουρδικό κίνημα μαζί με τον Οσμάν Οτζαλάν, αδερφό του Αμπντουλάχ Οτζαλάν.

Το PKK έχει πολλούς αρχηγούς σε διαφορετικές χώρες της Ευρώπης, αλλά ο Αμπντουλάχ Οτζαλάν θεωρείται ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της οργάνωσης. Τη στρατιωτική διοίκηση έχει ο Μουράτ Καραίλάν. Επίσης σημαντικό ρόλο στην οργάνωση παίζει και ο Φεχμάν Χουσεΐν, ένας Κούρδος από τη Συρία, δείχνοντας τη μεγάλη αλληλεγγύη που έχουν οι Κούρδοι μεταξύ τους, σε όποια χώρα κι αν κατοικούν.

Το πρώτο στρατόπεδο του PKK δημιουργήθηκε το 1982 στην κοιλάδα του Μπεκά, τότε υπό συριακό έλεγχο. Βοήθεια στην οργάνωση παρείχαν η παλαιστινιακή PLO του Γιασέρ Αραφάτ, και η Συρία του Χαφέζ αλ-Άσαντ, πατέρα του Μπασάρ αλ-Άσαντ. Το κύριο στρατόπεδο μετακινήθηκε το 1999 στο βόρειο Ιράκ, μιας και μετά από μεγάλη πίεση η Συρία έδιωξε τον Οτζαλάν και έκλεισε όλα τα στρατόπεδα που ανήκαν ως τότε στην οργάνωση. Αντί για ένα μεγάλο στρατόπεδο που θα μπορούσε εύκολα να καταστραφεί, η οργάνωση δημιούργησε πολλά μικρά. Τα στρατόπεδα αυτά είναι μετακινήσιμα και έχουν τις βάσεις τους πάνω σε βουνά, από όπου οι μαχητές του ΡΚΚ κατευθύνουν τις επιθέσεις τους. Το 2011 η οργάνωση επέφερε βαριά ήττα στον τούρκικο στρατό στο Χάκαρι, ενώ υπάρχει έντονη δραστηριότητα του ΡΚΚ ακόμα και 235 χιλιόμετρα μακριά από τα τουρκικά σύνορα, μέσα στην Τουρκία.

Το κίνημα στις περιοχές που ελέγχει έχει δημιουργήσει πρόνοια που δεν είχε φτιάξει ως τότε το τούρκικο κράτος. Οι αντάρτες έχουν ανοίξει σχολεία και νοσοκομεία για Κούρδους, και οι συνθήκες διαβίωσης για τον κουρδικό πληθσμό στις ελεγχόμενες από τους αντάρτες περιοχές, είναι, τουλάχιστον σε καιρό ειρήνης, ασύγκριτα καλύτερες από ότι στις κατεχόμενες από τους Τούρκους.

Στη δεκαετία του 1990 το PKK αριθμούσε 17.000 μέλη, από τα οποία το 30% ήταν γυναίκες. Αυτό έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με την κλασική τούρκικη μουσουλμανική κοινωνία, όπου η γυναίκα είναι απλά σκεύος για τον άντρα. Οι γυναίκες στο κίνημα λαμβάνουν την ίδια στρατιωτική εκγύμναση με τους άντρες. Πολύς θόρυβος επίσης έχει γίνει με την πληροφορία ότι η οργάνωση χρησιμοποιεί παιδιά ως στρατιωτική δύναμη. Το ίδιο το ΡΚΚ έχει αρνηθεί αυτή την κατηγορία. Η οργάνωση δίνει στις οικογένειες των μελών της οικονομική βοήθεια, ενώ τα περισσότερα μέλη της οργάνωσης έχουν μόρφωση μικρότερη του επιπέδου του Λυκείου.

Η οργάνωση σύμφωνα με τούρκικα στοιχεία, έχει στην κατοχή της 4.500 όπλα τύπου ΑΚ-47 (Καλάσνικοφ), 6.000 τουφέκια, 3.000 πιστόλια, 1.815 εκσφενδονιστές ρουκετών (μπαζούκας), 3.500 χειροβομβίδες και 11.568 νάρκες. Στην πραγματικότητα οι αριθμοί είναι πολύ μεγαλύτεροι.

Η στρατιωτική δύναμη της οργάνωσης ανέρχεται σε 7.000 με 10.000 καλά προπονημένους Κούρδους μαχητές. Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, το 54% των μαχητών του ΡΚΚ είναι ηλικίας 14 με 25 ετών, το 34% είναι από 26 ως 37, και 12% από 38 ως 58. Το 39% των μαχητών δεν έχουν τελειώσει λύκειο, ενώ οι απόφοιτοι πανεπιστημίου είναι μόνο 11%.

talimpanezos